شکستگی مچ پا یکی از شایعترین صدمات استخوانی است که میتواند به علت ضربه مستقیم، پیچ خوردگی یا سقوط اتفاق بیفتد. در شکستگی مچ پا در واقع قوزک های دچار شکستگی میشوند پس میتوان آن را به نوع شکستگی قوزک پا هم نامید.
شکستگی قوزک پا، بسته به نوع و شدت، میتواند از یک ترک ساده تا شکستگی پیچیده‌ای باشد که نیاز به جراحی دارد.
در این ضایعات یک یا چند تا از استخوان هایی که مفصل مچ پا را تشکیل میدهند دچار شکستگی میشوند.
ممکن است همراه با شکستگی، آسیب لیگامان هم وجود داشته باشد. در این آسیب ها هرچه تعداد استخوان های شکسته شده بیشتر بوده و یا با آسیب لیگامان (رباط) همراه باشد شکستگی ناپایدارتر است.
آناتومی کاربردی
استخوان های درشت نی و نازک نی همراه یکدیگر یک گودی را در بالای مفصل درست میکنند که استخوان تالوس (قاپ) در زیر آن قرار میگیرد. این دو استخوان ،سه ناحیه یا قسمت را در بالای استخوان درست میکنند که عبارتند از :
- قوزک داخلی ( مالئول داخلی) Medial malleolus که در واقع پایین ترین قسمت درشت نی است که در قسمت داخل مچ پا قرار گرفته و هنگامی که پاها را جفت میکنیم به یکدیگر برخورد میکنند.
- قوزک خارجی ( مالئول لترال) Lateral malleolus که پایینترین قسمت نازک نی بوده و در قسمت خارجی مچ پا است.
- قوزک پشتی یا خلفی ( مالئول خلفی) Posterior malleolus که پایینترین قسمت درشت نی در ناحیه پشت مچ پا است.
در هر شکستگی مچ پا به غیر از درگیر شدن مفصل مچ پا معمولا مفصل دیگری هم درگیر میشود. این مفصل سندسموز Syndesmosis نام دارد. این مفصل در واقع محل اتصال پایینترین قسمت درشت نی و نازک نی است. این دو استخوان در ناحیه سندسموز به توسط لیگامان محکمی به یکدیگر متصل میشوند.
علت‌های شکستگی مچ پا
شکستگی مچ پا میتواند در هر سنی و به دلایل مختلف اتفاق بیفتد. شناخت این علل میتواند به پیشگیری از این نوع آسیب کمک کند.
ضربات مستقیم و سقوط از ارتفاع: برخوردهای مستقیم و سقوط از ارتفاع، مانند حوادث ورزشی یا سقوط ناگهانی، از دلایل رایج شکستگی مچ پا هستند. فشار ناگهانی وارد شده به مچ پا میتواند باعث شکستگی‌های پیچیده شود.
پیچ خوردگی شدید: در مواردی که پا در وضعیت غیرطبیعی پیچ می‌خورد، احتمال شکستگی وجود دارد. این نوع شکستگی‌ها معمولاً در ورزشکاران و افرادی که فعالیت‌های فیزیکی زیادی انجام میدهند دیده میشود.
ضعیف شدن استخوان‌ها: پوکی استخوان و ضعف ساختاری استخوان‌ها نیز از علل دیگر شکستگی مچ پا است. افراد مسن و کسانی که به دلایلی مانند تغذیه نامناسب یا بیماری‌های خاص دچار ضعف استخوان هستند، بیشتر در معرض خطر شکستگی مچ پا قرار دارند.
علائم شکستگی قوزک پا
علائم شکستگی قوزک پا بسته به شدت و نوع شکستگی ممکن است متفاوت باشد. در این بخش، نشانه‌های عمومی شکستگی قوزک پا را بررسی میکنیم.
درد شدید و ناگهانی: درد اولین علامت شکستگی است که معمولاً بلافاصله پس از آسیب شروع میشود و با کوچک‌ترین حرکت تشدید میشود.
تورم و کبودی: تورم و کبودی در اطراف محل آسیب معمولاً به سرعت ایجاد میشود. این تورم ممکن است مانع حرکت و خم شدن مچ پا شود.
تغییر شکل مچ پا: در برخی موارد، شکستگی باعث تغییر شکل مچ پا میشود که به وضوح قابل مشاهده است. این حالت بیشتر در شکستگی‌های شدید اتفاق می‌افتد.
ناتوانی در راه رفتن: ناتوانی در راه رفتن و تحمل وزن روی مچ پا نیز از نشانه‌های شایع شکستگی است. شکستگی‌های شدید معمولاً مانع از حرکت کامل پا میشوند.
تشخیص شکستگی مچ پا
تشخیص صحیح شکستگی مچ پا توسط پزشک از اهمیت بالایی برخوردار است. موارد خفیف این شکستگی ممکن است مانند پیچ خوردگی مچ پا باشد و با آن اشتباه شود. تشخیص دقیق به پزشک کمک میکند که بهترین روش درمانی را انتخاب کند.
پزشک ابتدا به بررسی علائم، تورم، تغییر شکل و سطح درد می‌پردازد. این معاینه میتواند سرنخ‌هایی از نوع و شدت شکستگی فراهم کند.
تصویربرداری یکی از روش‌های رایج تشخیص شکستگی مچ پا است. ام آر آی و سی تی اسکن به پزشک کمک میکنند که میزان شکستگی و وجود ترک خوردگی استخوان مچ پا را با دقت مشاهده کند.
سی تی اسکن برای بررسی دقیق‌تر ساختار استخوان‌ها استفاده میشود، در حالی که ام آر آی برای ارزیابی بافت‌های نرم اطراف شکستگی به کار میرود.
درمان شکستگی مچ پا
درمان شکستگی مچ پا به نوع و شدت شکستگی بستگی دارد. هدف درمان، بازگرداندن عملکرد کامل مچ پا و جلوگیری از عوارض طولانی‌مدت است.
درمان شکستگی های مچ پا بسته به محل شکستگی، تعداد قطعات شکسته شده، مقدار جابجایی قطعات، درجه ناپایداری قطعات شکسته شده و عوامل دیگر متفاوت است. در زیر درمان هایی که برای انواع شکستگی های مچ پا انجام میشوند توضیح داده میشود.
درمان شکستگی مچ پا در قوزک خارجی
اگر شکستگی قوزک خارجی پا Lateral malleole جابجایی نداشته باشد و مچ پا پایدار باشد برای درمان معمولا مچ پا بمدت شش هفته به توسط یک آتل یا گچ بیحرکت میشود.
لازم به ذکر است که همراه با این شکستگی ممکن است ناپایداری مچ پا براثر آسیب های لیگامانی ایجاد شود که برای تشخیص آن از نوع بخصوصی از رادیوگرافی به نام رادیوگرافی استرسی استفاده میشود که در آن از مچ پا در وضعیت های بخصوصی عکسبرداری میشود.
بعد از گچ گیری بهتر است بیمار از وزن گذاشتن روی پا اجتناب کند. در این مدت همچنین پزشک معالج بطور مکرر از مچ پا عکس برداری میکند تا مطمئن شود که شکستگی جابجایی بعدی پیدا نکرده است.
اگر قطعات شکسته شده جابجا شده باشند یا مفصل مچ پا ناپایدار باشد باید برای درمان این نوع از شکستگی قوزک پا از جراحی استفاده کرد. برای تثبیت استخوان های شکسته شده در این ناحیه از پیچ و پلاک یا پیچ به تنهایی یا پین استفاده میشود.
درمان شکستگی مچ پا در قوزک داخلی
اگر شکستگی قوزک داخلی پا Medial malleole جابجایی نداشته و پایدار باشد یا قطعه شکسته شده خیلی کوچک باشد درمان معمولا غیر جراحی است. ممکن است از یک رادیوگرافی استرسی برای بررسی پایداری مفصل استفاده شود.
برای درمان این نوع از شکستگی قوزک داخلی معمولا مچ پا بمدت شش هفته به توسط یک آتل یا گچ بیحرکت میشود. در این مدت بیمار باید از وزن گذاشتن روی پا اجتناب کند.
همچنین در این مدت پزشک معالج بطور مکرر از مچ پا عکس برداری میکند تا مطمئن شود که شکستگی جابجا یی بعدی پیدا نکرده است.
اگر قطعات شکسته شده جابجا شده باشند یا مفصل مچ پا ناپایدار باشد باید برای درمان از جراحی استفاده کرد. گاهی حتی برای درمان شکستگی های بدون جابجایی نیز از جراحی استفاده میشود. ( به علت احتمال بالای جابجا شدن شکستگی در چند هفته اول بعد از شکستگی).
برای تثبیت استخوان ها در این نوع از شکستگی قوزک پا از پیچ به تنهایی یا همراه با پلاک یا پین و وایر استفاده میشود.
درمان شکستگی مچ پا در قوزک خلفی
قوزک خلفی یا پشتی Posterior malleole در واقع قسمت پشتی پایین ترین ناحیه درشت نی است که سطح پشتی مفصل مچ پا را تشکیل میدهد. این شکستگی بندرت بصورت تنها و ایزوله دیده میشود و معمولا همراه با شکستگی قوزک خارجی یا داخلی است.
اگر قطعه شکسته و کنده شده قوزک خلفی بزرگ بوده و سطحی بیش از یک چهارم سطح مفصلی را از مچ پا کنده باشد، مفصل ناپایدار بوده و درمان باید به توسط عمل جراحی انجام شود. درمان های غیر جراحی و جراحی این شکستگی مانند شکستگی قوزک داخلی است.
درمان شکستگی مچ پا بصورت دوقوزکی
نام شکستگی دو قوزکی Bimalleolar fracture معمولا برای توصیف شکستگی های همزمان قوزک داخلی و خارجی بکار برده میشود. این شکستگی ها ناپایدار بوده و ممکن است همراه با دررفتگی مچ پا دیده شوند.
درمان این نوع از شکستگی مچ پا عمل جراحی است مگر اینکه شرایط بیمار اجازه جراحی را ندهد. تثبیت استخوانی این شکستگی ها معمولا به توسط پیچ و پلاک صورت میگیرد.
درمان شکستگی مچ پا بصورت سه قوزکی
در شکستگی های سه قوزکی Trimalleolar fracture همانطور که از نامش پیداست هر سه قوزک داخلی و خارجی و خلفی شکسته شده اند. این شکستگی ها ناپایدار بوده و ممکن است همراه با دررفتگی مچ پا دیده شوند.
درمان همه این شکستگی ها عمل جراحی است مگر اینکه شرایط بیمار اجازه جراحی را ندهد. تثبیت استخوانی این شکستگی ها معمولا به توسط پیچ و پلاک صورت میگیرد.
اقدامات پس از درمان شکستگی مچ پا چیست
بعد از درمان شکستگی قوزک پا معمولا قطعات شکسته شده نیاز به شش هفته و لیگامان ها نیاز به مدت زمانی بیش از این برای جوش خوردن دارند.
بیماران معمولا بعد از گذشت سه تا چهار ماه میتوانند به فعالیت های قبلی خود برگردند. برگشت به فعالیت های ورزشی ممکن است نیاز به زمانی بیشتر داشته باشند.
بازپروری پس از شکستگی مچ پا
پس از درمان شکستگی مچ پا، دوره بازپروری و توانبخشی آغاز میشود. این دوره برای بازگشت به فعالیت‌های روزمره و جلوگیری از آسیب مجدد بسیار مهم است.
فیزیوتراپی با تمرینات خاص، به تقویت عضلات و افزایش انعطاف‌پذیری مچ پا کمک میکند. این تمرینات شامل حرکات تقویتی، کششی و تعادلی است.
در این مرحله، تمرینات مخصوصی برای راه رفتن و تحمل وزن به بیمار داده میشود. آموزش صحیح راه رفتن بعد از شکستگی مچ پا از اهمیت بالایی برخوردار است تا بیمار بتواند بدون درد و مشکل به فعالیت‌های خود ادامه دهد.
بسیار مهم است که تا وقتی که پزشک معالج اجازه نداده است بیمار از وزن گذاشتن روی پایش جلوگیری کند. گذاشتن پا روی زمین و اعمال وزن روی اندام تحتانی بصورت پیش رس میتواند موجب جابجا شدن قطعات شکسته شده شود.
معمولا بیمار وقتی میتواند روی مچ پای شکسته شده وزن بگذارد که پزشک معالج علائم جوش خوردگی را در ناحیه شکسته شده مشاهده کند.
در روزهای ابتدایی درمان، پزشک معالج معمولا از یک آتل برای محافظت ناحیه مچ پا استفاده میکند تا بتدریج تورم مچ پا کم شود. بعد از جوش خوردن شکستگی هم ممکن است لازم باشد بیمار تا چند ماه از مچ بند برای حمایت بیشتر از مچ پا استفاده کند.
عوارض شکستگی مچ پا
شکستگی مچ پا، در صورتی که به درستی درمان نشود، میتواند عوارضی را به همراه داشته باشد که زندگی روزمره بیمار را تحت تأثیر قرار دهد.
افراد سیگاری و کسانی که دیابت دارند و افراد مسن تر در معرض احتمال بیشتر عوارض بعد از شکستگی مچ پا هستند. در درمان غیر جراحی یکی از عوارض، خطر جابجا شدن شکستگی است.
به این معنی که حتی اگر شکستگی در ابتدا بدون جابجایی باشد ممکن است با گذشت یکی دو هفته قطعات شکسته شده جابجا شوند. پس بسیار اهمیت دارد که بیماری که تحت درمان غیر جراحی است مکرراً و بصورت هفتگی تا وقتی که پزشک معالج مشخص میکند به وی مراجعه کند.
یکی از عوارض رایج شکستگی قوزک پا، کاهش انعطاف‌پذیری و خشکی در مفصل مچ پا است. این مشکل معمولاً با تمرینات فیزیوتراپی و تمرینات کششی بهبود می‌یابد.
در برخی موارد، درد پس از بهبود شکستگی همچنان ادامه پیدا میکند. این درد مزمن میتواند ناشی از آسیب به عصب‌ها یا التهاب مزمن باشد.
شکستگی مچ پا میتواند خطر ابتلا به آرتروز زودرس را افزایش دهد. آرتروز میتواند باعث درد و کاهش حرکت در مچ پا شود و کیفیت زندگی بیمار را کاهش دهد.
عوارضی مثل عفونت، خونریزی، لخته شدن خون در رگهای ساق و آسیب به عروق و اعصاب ناحیه مچ پا هم میتوانند از دیگر عوارض این شکستگی بخصوص درمان جراحی این شکستگی ها باشند. جوش نخوردن شکستگی یا بدجوش خوردن شکستگی هم ممکن است از دیگر عوارض این شکستگی ها باشند.
اگر پیچ یا پلاک هایی که برای درمان جراحی این شکستگی ها از آنها استفاده شده است بیمار را اذیت کنند مثلا درد بگیرند ممکن است نیاز باشد تا بعد از گذشت چند ماه خارج شوند.
نکات مهم برای پیشگیری و مراقبت
برای کاهش احتمال شکستگی و بهبود سریع‌تر، توجه به نکات زیر میتواند مفید باشد.
تقویت عضلات و استخوان‌ها: تمرینات تقویتی و مصرف مواد مغذی، به تقویت استخوان‌ها و عضلات مچ پا کمک میکند. این کار میتواند خطر شکستگی مچ پا را کاهش دهد.
استفاده از کفش مناسب: پوشیدن کفش مناسب و با حمایت کافی، میتواند از پیچ خوردگی‌های ناگهانی و آسیب‌های مرتبط جلوگیری کند.
مراقبت‌های اولیه در صورت آسیب: در صورت بروز آسیب، بهتر است سریعاً مچ پا را ثابت و از حرکت زیاد جلوگیری کنید و برای تشخیص دقیق به پزشک مراجعه کنید.
آیا بعد از شکستگی قوزک داخلی پا میتوان بدون عصا راه رفت
شکستگی قوزک داخلی پا برای جوش خوردن به حداقل شش هفته زمان نیاز دارد. این شکستگی ها را در صورتیکه بدون جابجایی باشند میتوان با گچ گیری درمان کرد ولی وقتی با جابجایی باشند نیاز به عمل جراحی دارند.
عمل جراحی این شکستگی ها معمولا بصورت جااندازی باز و استفاده از پیچ و پین است. بعد از جراحی، مچ و ساق بیمار به مدت چند روز در یک آتل کوتاه گذاشته میشود تا درد و تورم مچ و کف پا کاهش یابد.
بعد از چند روز آتل خارج شده و بیمار حرکات مچ پای خود را شروع میکند. در این زمان وی میتواند با کمک عصا راه برود ولی نباید در حین ایستادن و راه رفتن کف پای خود را بر روی زمین فشار داده و نباید وزن خود را بر روی پای آسیب دیده بیندازد. همچنین بیمار تا چند هفته نباید پای خود را به مدت طولانی به پایین آویزان کمک وگرنه ورم میکند.
پس از گذشت حدود یک ماه و نیم پزشک معالج از مچ پای بیمار رادیوگرافی به عمل میاورد. در صورتیکه در عکس رادیوگرافی جوش خوردگی شکستگی قوزک داخلی دیده شود به بیمار اجازه داده میشود که در حین ایستادن و راه رفتن پای خود را بر روی زمین فشار دهد. بیمار تا یکی دو هفته دیگر همچنان با عصا راه میرود ولی بتدریج آن را کنار میگذارد.
اگر قبل از اینکه شکستگی مچ پا بطور کامل جوش بخورد بیمار با پای شکسته بدون عصا راه برود مچ پای وی دردناک شده و ممکن است شکستگی وی جابجا شود.
آیا راه رفتن با گچ پا بعد از شکستگی قوزک پا درست است
در مواردی که شکستگی های قوزک در مچ پا بدون جابجایی باشند ممکن است درمان آنها با استفاده از گچ گیری انجام شود. جوش خوردن این شکستگی ها بطور معمول حدود شش هفته طول میکشد.
در این مدت بیمار باید از گذاشتن وزن بر روی کف پا اجتناب کند. وزن گذاشتن روی پا میتواند موجب جابجا شدن شکستگی قوزک پا شده و مشکلات زیادی را برای بیمار بوجود آورد.
البته در این مدت راه رفتن بیمار منعی ندارد. بیمار در این مدت با استفاده از واکر یا دو عصای زیر بغل راه میرود.
افراد مسن که تعادل و قدرت عضلانی کمتری دارند بهتر است از واکر استفاده کنند و جوانتر ها میتوانند با دو عصای زیر بغل راه بروند.
در حین راه رفتن بیمار باید وزن را بر روی پای سالم بگذارد. به سخن دیگر با یک پا راه برود. دقت در این امر که در هنگام راه رفتن وزن بدن بر روی کف پای طرف آسیب دیده نیفتد الزامی است.
بیمار باید دقت کند که پایش مدت طولانی به سمت پایین آویزان نباشد. آویزان ماندن پا به مدت طولانی به سمت پایین میتواند موجب ورم پا شود. در صورت متورم شدن پا بیمار باید دراز کشیده و مچ پای خود را حدود ۱۵ دقیقه بالا نگه دارد تا ورم فروکش کند.
علت ورم در ناحیه مچ پا بعد از شکستگی مچ پا و باز شدن گچ آن چیست
شایعترین علت ورم که چند ماه بعد از شکستن مچ پا همچنان ادامه دارد بیحرکتی مفصل نزدیک شکستگی است. علل دیگر عبارتند از
- جوش نخوردن شکستگی
- عفونت در محل شکستگی
- آتروفی سودک
جوش نخوردگی شکستگی و عفونت را میتوان به وسیله رادیوگرافی مچ پا و بررسی های پاراکلینیکی تشخیص داد. در صورت وجود این عوارض باید درمان متناسب با آنها انجام شود.
مهمترین روش درمان آتروفی سودک و ورمی که بر اثر بیحرکتی در پا بوجود آمده است شروع حرکات مچ پا و انگشتان است.
حرکت مچ پا باید چند روز بعد از عمل جراحی شکستگی مچ پا و یا بلافاصله بعد از باز کردن گچ پا شروع شود.
البته حرکات پا در چند روز اول و یا حتی یکی دو هفته اول ممکن است قدری دردناک باشد ولی اگربیمار به علت ترس از درد پای خود را حرکت ندهد ورم و بدنبال آن درد بیشتر میشود.
این حرکات باید در قالب نرمش های خاص مچ پا صورت گیرند. بتدریج و با گذشت چند هفته تورم و درد از بین خواهد رفت.
برای کاهش درد میتوان نرمش ها را همراه با گرم کردن مچ پا انجام داد. گرما درد را کم کرده و تحمل فرد را برای انجام نرمش ها بیشتر میکند.
استفاده از داروهای ضد درد و ضد التهاب هم به منظور کاهش درد و تورم و بهتر انجام دادن نرمش ها مفید است.
آیا مصرف پماد برای ورم مچ پای من خوب است
تورم مچ پا تا چند ماه بعد از جوش خوردن شکستگی مچ پا باقی مانده ولی بتدریج کاهش میابد. پمادی وجود ندارد که این ورم را کاهش دهد. تنها داروهایی که میتوانند به کاهش این تورم کمک کنند داروهای ضد التهابی مانند بروفن، سلکسیب یا ناپروکسن هستند.
این ورم با آویزان کردن پا به پایین بیشتر میشود. پس بیمار باید تا چند ماه بعد از شکستگی از آویزان کردن پای خود به مدت طولانی اجتناب کند و در صورتی که ورم پا زیاد بود میتوان با دراز کشیدن و بالا نگه داشتن پا این تورم را کاهش داد.
بستن مچ پا با یک باند کشی، مچ بند کشی و یا یک جوراب واریس میتواند تورم مچ پا را کاهش دهد. انجام نرمش های مچ پا بعد از جوش خوردن شکستگی تاثیر مهمی در کاهش تورم آن دارد.
چطور درد و محدودیت حرکت بعد از شکستگی مچ پا خوب میشود
باقی ماند مختصری درد و تورم در مچ پا بعد از باز کردن گچ تا حدود چند هفته طبیعی است.
این تورم به علت اختلال در بازگشت خون وریدی و لنفاتیک مچ پا و به علت التهاب ناشی از شکستگی ایجاد میشود. بی حرکتی طولانی مدت موجب میشود این ورم بیشتر شود.
تورم موجب محدودیت حرکتی در مچ پا میشود و خود بیحرکتی به مدت چند هفته در گچ این محدودیت را بیشتر میکند. این محدودیت حرکتی را میتوان با انجام نرمش های کششی مچ پا به تدریج برطرف کرد.
باید توجه داشت که برای بازگشت دامنه حرکتی مچ پا به حالت قبل از شکستن مچ پا ممکن است نیاز به چند هفته یا حتی چند ماه انجام نرمش های ذکر شده باشد.
درد مچ پا میتوان به علت کاهش دامنه حرکتی ایجاد شود. شدت این درد ممکن است در حین انجام نرمش ها و یا در حین راه رفتن بیشتر شود. درد را میتوان با استفاده از داروهای ضد التهابی و گرمای موضعی بر روی مچ پا کاهش داد.
در صورتی که درد ادامه یابد باید به پزشک مراجعه کرده تا علل دیگر درد مانند جوش نخوردن کامل شکستگی و یا وجود عفونت در محل را بررسی کند.
آیا شکستگی مچ پا در فرد دیابتی باید جراحی شود
شکستگی مچ پا در صورتیکه با جابجایی همراه باشد نیاز به عمل جراحی دارد. دیابت موجب بالا رفتن ریسک جراحی میشود ولی وجود دیابت مانعی برای جراحی نیست.
قند خون بالا موجب میشود ترمیم زخم به کندی صورت گرفته و احتمال عفونت زخم بیشتر شود. به همین خاطر عمل جراحی در کسی که قند خون او بالا است با ریسک بالایی همراه است.
در مواردی که عمل جراحی باید بصورت اورژانس انجام شود ریسک بالا مانعی برای عمل نیست. در مواردی هم که میتوان یکی دو روز برای عمل جراحی صبر کرد ابتدا با کمک انسولین قند خود بیمار کنترل شده و سپس عمل جراحی انجام میشود.
علت سیاه و کبود شدن پای من بعد از درمان جراحی شکستگی استخوان مچ پا چیست
بعد از شکستگی های اندام تحتانی حال چه بصورت بسته درمان شده باشند و یا با عمل جراحی درمان گردند اندام تا مدتی ورم داشته و سرعت جریان خون وریدی در آن کند میشود.
این وضعیت با آویزان کردن پا بیشتر شده که نتیجه آن کبود شدن پا است. با آویزان شدن پا خون وریدی که تیره و کبود است نمیتواند به راحتی از ساق بالا رفته و به قلب برسد.
نتیجه اینست که این خون در ساق و مچ پا و خود پا دچار سکون میشود. خون وریدی تیره و کبود است و به همین خاطر رنگ پوست پا هم کبود میشود.
این روند کاملا طبیعی بوده و نباید موجب نگرانی بیمار شود.
کلا بیماری که به تازگی برای شکستگی در اندام تحتانی تحت عمل جراحی قرار گرفته است نباید پای خود را مدت زیادی به پایین آویزان کند.
آویزان کردن پا موجب افزایش تورم و کبودی رنگ آن میشود. هر وقت این اتفاق برای بیمار افتاد باید دراز کشیده و پای خود را حدود یک وجب از سطح قلب بالاتر بگیرد. چند دقیقه ماندن در این وضعیت ورم را کم کرده و رنگ پوست را به حالت اول برمیگرداند.
این وضعیت تا وقتی بیمار نتواند بر روی پای خود وزن بگذارد وجود دارد. وقتی که شکستگی مچ پا جوش خورد و بیمار توانست بدون کمک عصا با هر دو پای خود راه برود این مشکلات بتدریج ار بین میروند.
بعد از عمل جراحی و تعبیه پین در مچ پا بدنبال تصادف باید چکار کنم
باید توجه داشت که پین و پیچ با یکدیگر تفاوت دارند. پیچ در بدنه خود شیار داشته و یک سر برجسته دارد در حالیکه پین تنها یک میله صاف و نوک تیز است.
برای تثبیت قطعات شکستگی مچ پا معمولا از پیچ استفاده میکنند ولی در مواردی ممکن است همراه با پیچ از پین هم استفاده شود و یا بندرت از پین به تنهایی استفاده گردد.
در مواردی که از پیچ استفاده شود میتوان آنها را برای همیشه در پا نگه داشته و خارج نکرد. در صورتیکه از پین استفاده شود بهتر است بعد از جوش خوردن شکستگی از مچ پا خارج شوند.
پین به علت اینکه بدنه صافی دارد ممکن است بعد از مدتی در داخل استخوان و به سمت عقب حرکت کرده و پوست را آزرده کند.
راه رفتن و انجام کارهای روزمره مانند رانندگی وقتی امکانپذیر است که شکستگی بطور کامل جوش خورده باشد. شکستگی های قوزک معمولا نیاز به شش هفته زمان برای جوش خوردن دارند.
پس از این مدت از مچ پا رادیوگرافی به عمل میاید. در صورتی که در رادیوگرافی جوش خوردگی شکستگی دیده شود میتوان بدون عصا بر روی پا راه رفت.
آیا بعد از شکستگی قوزک پا نیاز به فیزیوتراپی دارم
در صورتی که درمان شکستگی قوزک پا با گچ گیری انجام شود بیمار بعد از خارج شدن گچ حتما نیاز به انجام فیزیوتراپی دارد.
البته منظور از فیزیوتراپی فقط گذاشتن چند دستگاه بر روی مچ پا برای گرم کردن یا تحریک الکتریکی و یا استفاده از اولتراسوند یا لیزر نیست. مهمترین کمک فیزیوتراپی به این بیماران بهبود حرکات مچ پا و افزایش قابلیت انعطاف آن است.
این هدف با انجام نرمش های کششی مچ پا بدست میاید. بیمار تحت نظر فیزیوتراپ نرمش های کششی را انجام میدهد تا دامنه حرکتی آن به حد قبل از جراحی برسد.
کمک مفید دیگری که فیزیوتراپ میتواند به بیمار بکند آموزش نرمش هایی است که موجب تقویت عضلات ساق وی میشوند. با انجام این نرمش ها بیمار کنترل بهتری بر روی مفصل مچ پا خواهد داشت.
بیمار در همان ابتدای درمان میتواند با کمک عصا راه برود ولی راه رفتن بدون عصا منوط به جوش خوردن کامل شکستگی است.
وقتی پزشک معالج با بررسی رادیوگرافی مچ پای بیمار از جوش خوردن شکستگی بیمار اطمینان حاصل کرد به وی اجازه میدهد تا بدون عصا بر روی پا راه برود.
آیا میتوان برای جراحی شکستگی قوزک پا از بیحسی استفاده کرد
بله این کار امکانپذیر است.
برای جراحی مچ پا بیمار باید در ناحیه عمل بی درد شود و این کار را میتوان با روش های گوناگونی انجام داد. معمول ترین این روش ها عبارتند از
- بیهوشی عمومی : در این روش داروهای خاصی بصورت وریدی به بیمار تزریق شده و یا از راه تنفس به وی داده میشود که او را کاملا بیهوش و بی درد میکند. در این روش کل بدن بی درد میشود
- بیحسی منطقه ای : در این روش ماده بیحسی مانند لیدوکائین به داخل ستون مهره و اطراف نخاع تزریق میشود. در این روش بیمار هوشیار است ولی هر دو اندام تحتانی وی از کمر به پایین بی درد میشود
- بلوک عصبی : در این روش ماده بیحسی مانند لیدوکائین را در اطراف اعصابی که به مچ میروند تزریق میکنند.
این تزریق میتواند در هر نقطه ای از جایی که ریشه های عصبی از کمر خارج میشوند تا کف پا صورت گیرد. بر حسب محلی که تزریق صورت میگیرد وسعت ناحیه بیحس شده و بی درد شده تغییر میکند.
چه زمانی بعد از شکستگی قوزک پا که باز است میتوانم راه بروم
شکستگی های باز قوزک در ناحیه مچ پا معمولا نیاز به عمل جراحی دارند. در این جراحی بافت های مرده و اجسام خارجی از محل زخم خارج شده و زخم شسته میشود. سپس محل شکستگی به توسط پیچ یا پین فیکس و بیحرکت میشود.
احتمال دیرجوش خوردن و عفونت در شکستگی های باز بیش از شکستگی های بسته است. شکستگی قوزک پا هم از این قانون مستثنی نیستند با این حال این شکستگی ها معمولا جوش خورده و نیازی به اعمال جراحی دیگر پیدا نمیکنند.
در صورت جوش نخوردن شکستگی ممکن است نیاز به پیوند استخوان وجود داشته باشند.
بیمار بلافاصله بعد از جراحی میتواند راه برود البته با کمک عصا و بدون اینکه پا را بر روی زمین فشار دهد. تنها زمانی میتوان بدون کمک عصا پا را کاملا بر زمین گذاشته و فشار وزن را بر آن وارد کرد که شکستگی بطور کامل جوش خورده باشد.
جوش خوردن شکستگی معمولا ۸-۶ هفته طول میکشد و به توسط رادیوگرافی از مچ پا تشخیص داده میشود. بعد از اینکه پزشک تشخیص داد که شکستگی جوش خورده است به بیمار اجاره میدهد تا بدون عصا راه برود.