نقش ورزش در سلامت سیستم حرکتی بدن چیست

یکی از مهمترین راه های داشتن یک بدن سالم و قوی داشتن تحرک بدنی زیاد از طریق انجام حرکات ورزشی است.

گذشته از تاثیری که ورزش میتواند در سلامتی سیستم قلبی عروقی، خلقی، گوارشی، پوست، هورمونی، کلیوی، ریوی و بسیاری قسمت های دیگر بدن داشته باشد ورزش از چند طریق میتواند به سلامت سیستم حرکتی بدن کمک کند که مهمترین آنها عبارتند از

• افزایش تراکم استخوان ها
• افزایش قدرت عضلات
• افزایش انعطاف پذیری تاندون ها و لیگامان ها و در نتیجه افزایش دامنه حرکتی مفاصل

اگر میخواهید استخوان های قوی داشته باشید باید از آنها استفاده کنید. هر چه به استخوان نیروهای بیشتری اعمال شود قویتر میشوند.

دقیقاً به همین علت است که فضانوردانی که مدت زیادی در حالت بی وزنی بسر میبرند به علت کاهش فشار وزن بر روی استخوان هایشان بتدریج دچار پوکی استخوان میشوند.

همچنین کسانی که فعالیت بدنی کمی دارند و کم راه میروند کاهش تراکم استخوان پیدا میکنند. خانم ها بخصوص باید تاکید بیشتری از آقایان به سلامت استخوان های خود داشته باشند.

آنها باید سعی کنند بخصوص در دوران جوانی و میانسالی استخوان های قوی برای بدن خود بسازند چون در سنین بعد از یائسگی بیش از مردان در معرض از دست دادن تراکم استخوان هایشان قرار خواهند گرفت.

 پوکی استخوان در همه افراد مسن بوجود میاید. این روند در خانم ها در سنین بعد از ۵۰ سال شدت بیشتری میگیرد ولی اگر وقتی جوان هستید عادت به ورزش پیدا کنید و فعالیت بدنی خود را در سنین بالا هم ادامه دهید سرعت پیشرفت پوکی استخوان را کاهش خواهید داد.

گرچه اندازه و تراکم استخوان در هر فرد تابع ژنتیک اوست ولی بدست آوردن اندازه و تراکم حداکثر، نیازمند انجام فعالیت بدنی و ورزشی است.

پوکی استخوان و تاثیر سن و جنس

بهترین زمان برای اینکه استخوان های بدنمان را قوی کنیم زمان نوجوانی یعنی بین ۲۰-۱۰ سالگی است. استخوان ها در سنین ۳۰-۲۰ سالگی هم قویتر میشوند ولی در سالهای بعد از سی سالگی تراکم استخوان های بدن شروع به کاهش میکند.

مصرف سیگار و الکل این روند کاهش تراکم استخوان را تسریع میکند. حفظ تراکم استخوان برای زنان اهمیت بیشتری از مردان دارد چون تراکم استخوانهایشان نسبت به مردان در سنین پایینتری شروع به کاهش میکند، حتی وقتی استخوان هایشان حداکثر تراکم را دارند باز هم تراکم آنها از مردان کمتر است.

بارداری و شیردهی ممکن است تراکم استخوان خانمها را کاهش دهد. تراکم استخوان در سنین بعد از یائسگی باز هم کاهش بیشتری پیدا میکند. بهترین راه برای حفظ تراکم استخوان در خانم ها انجام فعالیت های بدنی منظم است.

بهترین این ورزش ها آنهایی هستند که در حالت ایستاده انجام میشوند و در هنگام انجام آنها استخوان ها و عضلات در مقابل نیروی جاذبه کار انجام میدهند.

ورزش چگونه مانع پوکی استخوان میشود

استخوان یک بافت زنده است. در بافت استخوانی سلول هایی وجود دارند که مرتباً استخوان نو میسازند. در کنار آن سلول هایی هم هستند که استخوان را جذب میکنند.

فعالیت همزمان این دو دسته سلول موجب میشود که بافت استخوان مرتبا نو شود. با انجام ورزش های بدنی مستمر موجب میشوید تا استخوان شما مرتباً در معرض نیروهای وارد از طرف جاذبه زمین و عضلات متصل به آنها قرار بگیرد و این نیروها سلول های استخوان را به نحوی تحریک میکنند تا در مجموع استخوان بیشتری ساخته شده و تراکم بافت استخوانی بیشتر شود.

چه ورزش هایی برای پیشگیری از پوکی استخوان مفید است

بهترین فعالیت های بدنی و ورزشی برای بدن عبارتند از دویدن، جهیدن، کوه نوردی، ورزش های تیمی مثل فوتبال، بسکتبال و والیبال، ورزش های آئروبیک، تنیس و دیگر ورزش های با راکت، اسکی، اسکیت و ورزش های رزمی.

گرچه شنا و دوچرخه سواری برای سیستم قلبی و عروقی بسیار مفیدند ولی استخوان ها را خوب تقویت نمیکنند. باید روزی حداقل نیم ساعت و هفته ای حداقل چهار روز ورزش کرد.

البته ورزش بجز تقویت استخوان ها موجب افزایش قدرت عضلانی، بهتر شدن هماهنگی بین حرکات، بهبود عملکرد سیستم قلبی عروقی، بهبود وضع روحی و بسیاری منافع دیگر هم میشود.

چگونه یک برنامه ورزشی درست و متعادل داشته باشیم

ااگر فعالیت ورزشی خود را محدود یک به ورزش خاص بکنیم تنها قسمتی از بدن ما فعالیت کافی خواهد داشت و تنها تعدادی از عضلات بدن قوی و سالم میمانند.

منافع برنامه ورزشی متعادل چیست

در ابتدا باید با مدت و شدت کم نرمش کرد و حرکات ساده را انجام داد و بتدریج و خیلی به آرامی مدت و شدت آنرا افزایش داد تا در این مدت بدن ما به انجام حرکات عادت کند. انجام نرمش ها به یکباره و زیاد موجب آسیب به بدن ما میشود. طبق یک قانون کلی بهتر است مدت و شدت انجام ورزش را هر هفته بیش از ده درصد اضافه نکنیم

نرمش های آئروبیک یا هوازی

 این دسته از نرمش ها برای حفظ سلامت قلب و ریه مفید است. همچنین وزن شما را هم متعادل نگه میدارد. در این نرمش ها ضربان قلب شما بالا میرود و تندتر نفس میکشید.

آنها را باید روزی ۳۰-۲۰ دقیقه و حداقل ۴-۳ روز در هفته انجام داد. انواع این نرمش ها عبارتند از راه رفتن، دوچرخه سواری و شنا، تردمیل یا دوچرخه ثابت

نرمش های کششی

 این دسته از نرمش ها به افزایش دامنه حرکتی مفاصل ما کمک میکنند. آنها عضلات، لیگامان ها و تاندون ها را تحت کشش تدریجی قرار میدهند و موجب میشوند مفاصل ما بهتر خم و راست شوند و در حین فعالیت درد نداشته باشند.

نرمش های کششی باید جزئی از نرمش هایی باشد که برای گرم کردن بدن و آماده کردن بدن قبل از انجام ورزش های سنگین تر بکار روند. بسیاری از نرمش هایی که تحت عنوان نرمش های صبحگاهی معروفند با این هدف طراحی شده اند.

حرکاتی که در یوگا یا تای چی انجام میشوند عمدتاٌ حرکات کششی هستند. در حین انجام حرکات کششی باید دقت کنیم که این حرکات را به آرامی انجام دهیم. هر کشش را حداقل ۱۵ ثانیه نگه داریم و کشش را تا حدی که ایجاد درد کند انجام ندهیم.

نرمش های قدرتی

 این دسته از نرمش ها قدرت عضلات و متعاقب آن قدرت استخوان ها را بیشتر میکنند. وقتی عضلات قوی داشته باشیم بهتر میتوانیم کارهای روزمره را بدون خسته شدن انجام دهیم و وقتی استخوان هی قوی داشته باشیم در حین زمین خوردن دچار شکستگی اندام نمیشویم.

برای انجام این نرمش ها حتماً نباید از وزنه استفاده کنیم بلکه در بسیاری موارد استفاده از وزن خود بدن کافی است.

نرمش های شنا روی زمین یا نرمش شکم یا ورزش با وزنه مثال هایی از این دسته نرمش ها است که برای تقویت عضلات طراحی شده اند. در انجام این نرمش ها باید بتدریج تعداد و سرعت و قدرت انجام نرمش را افزایش داد.

آرامش و ریلاکسیشن

به یاد داشته باشید که در حین نرمش بدن شما آب از دست میدهد. این آب را باید قبل، حین و بعد از ورزش با نوشیدن آب جبران کنید. سعی کنید سنگین ترین وعده غذایی شما صبحانه یا نهار باشد و شام را سبک میل کنید.

یک صبحانه خوب در اکثر افراد موجب کم شدن اشتها در بقیه روز میشود که بسیار مفید است. از دو ساعت قبل از خواب تا موقع خواب چیزی نخورید. غذاهایی که فیبر بیشتر دارند و میوه و سبزیجات بیشتر بخورید. از غذاهای آماده و غذاهای چرب، شیرین یا شور پرهیز کنید.

ورزش آیروبیک یا هوازی چیست

اگر میخواهید زندگی طولانی تر و بهتری داشته باشید انجام ورزش های آئروبیک میتواند به شما کمک کند. انجام منظم این نرمش ها تا حد زیادی میتواند از بروز بیماری های مزمن مانند بیماری های قلبی عروقی، فشار خون، سکته مغزی، دیابت و بعضی از سرطان ها جلوگیری کند.

با انجام این نرمش ها میتوانید قدرت عضلات بدنتان را افزایش دهید، استخوان های قویتری داشته باشید، قابلیت انعطاف اندام هایتان بیشتر شود، وزن خود را کنترل کنید و از لحاظ روحی هم شاداب تر باشید.

ورزش هایی مانند راه رفتن، دویدن، کوه نوردی، دوچرخه سواری، شنا و قایق سواری جزو ورزش های آئروبیک یا هوازی محسوب میشوند.

ورزش های آئروبیک چطور سلامت شما را بهتر میکنند

ورزش های آیروبیک را چگونه انجام دهیم

توجه به نکات زیر حائز اهمیت است.

• سعی کنید حداقل سه بار در هفته ورزش کنید.

• در هر بار سعی کنید حداقل بیست دقیقه ورزش کنید.

روش انجام ورزش های آیروبیک چگونه است

بهترین روش اینست که در ابتدا پنج دقیقه بدن خود را گرم کنید. روش مناسب گرم کردن هم با راه رفتن سریع یا دویدن آهسته یا درجا است. سپس ورزش اصلی آئروبیک را انجام بدهید.

در انتها پنج دقیقه بدن خود را کم کم سرد کنید. منظور از سرد کردن انجام همان حرکاتی است که برای گرم کردن انجام داده ایم ولی این بار بتدریج از شدت آنها کم میکنیم تا بدن ما دوباره به حالت آرامش قبل از شروع ورزش برگردد.

اگر تازه ورزش آئروبیک را شروع کرده اید در ابتدا در هر جلسه پنج دقیقه آنرا انجام بدهید و به مرور زمان مدت آنرا افزایش دهید.

چگونه بدن خود را قابل انعطاف نگه داریم

ما در طول روز بندرت مفاصل خود را در حداکثر دامنه حرکتی شان قرار میدهیم. بخصوص در عصر حاضر که بسیاری شغل ها محدود به نشستن پشت میز است، انسان ها معمولاٌ فقط از قسمتی از دامنه حرکتی مفاصل خود استفاده میکنند.

نتیجه این وضعیت اینست که بتدریج بافت های نرم اطراف مفاصل به این حالت عادت میکنند. وقتی روزها و هفته ها عضلات و تاندون های اطراف مفصل در حالت طول کم باقی میمانند خود را با این وضع منطبق میکنند.

حال اگر به دلایلی فرد نیاز پیدا کند از تمام کارایی مفاصلش بهره ببرد ( مثلاً کارمند اداره ای را در نظر بگیرید که آخر هفته به دعوت دوستانش در بازی فوتبال آنها شرکت میکند یا خانمی که تصمیم میگیرد یک خانه تکانی اساسی کند) ناگهان این عضلات و لیگامان های تنبل شده را در حالت کشش حداکثر قرار میدهد.

نتیجه کار پاره شدن فیبرهای عضلات و تاندون ها و لیگامان ها و کپسول مفصلی است. این پارگی ها اکثراً خفیف و میکروسکوپی هستند ولی با ایجاد التهاب، موجب درد در موضع شده، بعد از چند روز فرد در بدنش احساس کوبیدگی و درد شدید میکند. مجبور میشود چند روز در منزل استراحت کرده و از کار غیبت کند و ممکن است برای همیشه قید ورزش را هم بزند.

قبل از انجام ورزش های سنگین زمانی است که باید به یاد عضلات و لیگامان های خود بیاوریم که تا چه حد باید کش بیایند پس نرمش های کششی را باید حتماً قبل از انجام ورزش انجام دهیم.

این همان کاریست که ورزشکاران به آن گرم کردن بدن میگویند. با گرم کردن بدن قبل از انجام ورزش، عضلات و لیگامان های بدن خود را بتدریج و آرام آرام تحت کشش کنترل شده ای قرار میدهیم و آنها را آماده میکنیم تا در موقع ورزش بتوانند کار خود را بدرستی انجام دهند.

انجام نرمش های کششی نه تنها قبل از شروع ورزش لازم است بلکه انجام آنها بعد از اتمام ورزش هم مهم است و جلوی بسیاری از آسیب های ورزشی را میگیرد.

سرعت انجام نرمش کششی اهمیتی ندارد. حرکات باید آرام و کنترل شده باشند و باید از انجام حرکات جهشی پرهیز کنیم. قبل از شروع نرمش های کششی ابتدا چند دقیقه بسرعت راه میرویم یا به آرامی در جا میدویم. دقت کنید عضله سرد را تحت کشش قرار ندهید پس اول باید بدن را گرم کنید.

تنه به کنار

مستقیم بایستید و پا ها را کاملاً از هم باز کنید. زانوی چپ را خم کنید تا تنه شما به سمت چپ برود. ستون مهره را مستقیم و زانوی راست را در حالت کشیده نگه دارید. ۵ ثانیه در همین حالت بمانید و سپس به آهستگی به سر جای اول برگردید. این حرکت را ۶ بار برای هر پا انجام دهید.

  متقاطع

مستقیم بایستید. ساق های خود را بصورت ضربدری در کنار یکدیگر قرار دهید بطوریکه پا ها به هم نزدیک باشند. خم شوید و سعی کنید انگشتان پا هایتان را لمس کنید. ۵ ثانیه در همین حالت بمانید و سپس به آهستگی به سر جای اول برگردید. این حرکت را ۶ بار برای هر پا انجام دهید.

نشسته پاها باز

بنشینید و پا هایتان را کاملاٌ از هم باز کنید. هر دو دست خود را روی زانو یا مچ پای چپ بگذارید. چانه تان را هم تا آنجا که ممکن است به زانوی چپ نزدیک کنید.

زانو هایتان را مستقیم نگه دارید. ۵ ثانیه در همین حالت بمانید و سپس به آهستگی به سر جای اول برگردید. این حرکت را ۶ بار برای هر پا انجام دهید.

 کشش در حالت نشسته

بنشینید و هر دو پا را کاملاٌ کشیده در جلوی خود نگه دارید. به جلو خم شوید تا چانه تان تا حد ممکن به زانو نزدیک شود. ۵ ثانیه در همین حالت بمانید و سپس به آهستگی به سر جای اول برگردید. این حرکت را ۶ بار انجام دهید.

زانو به سینه

به پشت بخوابید. هر دو زانوی خود را با هم خم کنید. با هر دو دست ساق هایتان را گرفته و هر دو زانو را به طرف تنه بکشید و نزدیک کنید. ۵ ثانیه در همین حالت بمانید و سپس به آهستگی به سر جای اول برگردید. این حرکت را ۶ بار انجام دهید.

کشش بالای بدن

در حالت ایستاده یا نشسته انگشتان دو دست خود را در هم برده و در حالی که کف دست ها به طرف بالا است دست هایتان را به بالا بکشید.

کشش عضلات پشت بازو

بازوی راست را بالای سر برده و آرنج راست را خم کنید بطوریکه دست راست شما در پشت سرتان قرار گیرد. سپس با کف دست چپ آرنج راست را به آرامی به پشت سر خود فشار دهید. این کار را برای طرف مقابل هم انجام دهید.

کشش کتف و شانه

بازو ی راست را بالا ببرید تا در حالت افقی قرار گیرد. ارنج راست را خم کنید. با کف دست چپ و به آرامی آرنج راست را به طرف سینه تان بکشید. این حالت را ۳۰-۱۵ ثانیه حفظ کنید. این حرکت را برای طرف مقابل هم انجام دهید.