رگ به رگ شدن یا کشیدگی رباط مچ دست

کشیدگی یا رگ به رگ شدن مچ دست از آسیب های مهم سیستم اسکلتی انسان بوده و تشخیص و درمان آن به عهده جراح ارتوپد است.

آسیب لیگامان های مچ دست چگونه ایجاد میشود

لیگامان ها یا رباط ها بافت هایی به شکل نوار های محکم هستند که دو استخوان دو طرف یک مفصل را به یکدیگر متصل کرده و موجب پایداری مفصل میشوند.

آسیب لیگامان های مچ دست به سه صورت امکان پذیر است

• لیگامان تحت کشش قرار گرفته و پارگی های میکروسکوپی در آن ایجاد میشود

• پارگی ناقص لیگامان ایجاد میشود

• پارگی لیگامان کامل است.

 آسیب لیگامان های مچ دست موقعی ایجاد میشود که نیروهای بزرگی از این مفصل عبور میکنند و معمول ترین مکانیم آن زمین خوردن با کف دست است.

گاهی اوقات پیچش شدید دست موجب این آسیب میشود.  اکثر آسیب های لیگامان های مچ دست در حین فعالیت های ورزشی ایجاد میشوند بخصوص ورزش هایی مانند دوچرخه سواری و اسکی.

آسیب های لیگامان های مچ دست چگونه تشخیص داده میشوند

پزشک ارتوپد بعد از اینکه با بیمار در مورد مشکلاتش و اینکه آسیب چگونه ایجاد شده است صحبت کرده و اطلاعات لازم را جمع آوری کرد مچ دست وی را معاینه میکند. معمول ترین علائم بیمار درد و خشکی حرکات و کاهش قدرت مچ دست است.

پزشک معالج سعی میکند با معاینه محل درد را دقیقا مشخص کرده و هرگونه ناپایداری در مفصل را متوجه شود. رادیوگرافی ساده میتواند هرگونه شکستگی استخوان ها را که ممکن است همراه با آسیب لیگامان ایجاد شده باشند نشان بدهد. همچنین ممکن است بتواند ناپایداری مفصل را هم مشخص کند.

رادیوگرافی یا عکس برداری ساده نمیتواند لیگامان را نشان بدهد پس جراح ارتوپد برای دیدن لیگامان ها ممکن است نیاز به استفاده از دیگر روش های تصویربرداری مانند ام آر آی یا آرتروگرافی با ام آر آی پیدا کند.

در آرتروگرافی با ام آر آی ماده ای به داخل مفصل مچ دست تزریق میشود و سپس ام آر آی انجام میشود. به این ترتیب داخل مفصل مچ دست بهتر دیده میشود. یکی از بهترین روش برای تشخیص آسیب های لیگامان های مچ دست آرتروسکوپی است.

در این روش با ورود لوله هایی که حامل دوربین هستند میتوان داخل مفصل مچ دست را دید. البته این روش تقریبا یک نوع جراحی کوچک است و در اطاق عمل انجام میشود و باید منافع و مضار آنرا قبل از انجام آن در نظر داشت.

درمان آسیب لیگامان های مچ دست چگونه است

 نوع درمان این آسیب ها بستگی به شدت آسیب دارد. وقتی آسیب فقط بصورت کشیدگی لیگامان مچ دست باشد درمان آن ممانعت از ادامه فعالیت ورزشی، استفاده از آتل یا اسپلینت و سرد کردن و بالا نگه داشتن مچ دست برای کاهش تورم است.

بعد از مدتی که بهبودی ایجاد شد فرد میتواند کم کم به فعالیت ورزشی برگردد. در این موارد که شدت آسیب ها کم است معمولا بهبودی لیگامان به نحو مطلوبی صورت میگیرد. البته احتمال قدری خشکی مفصل بصورت کاهش دامنه حرکتی وجود دارد که در صورت وقوع، معمولا با استفاده از روش هایی مانند نرمش های کششی بهبود میابد.

وقتی شدت آسیب بیشتر است و لیگامان پاره شده است تصمیم به اینکه بیمار نیاز به عمل جراحی دارد یا خیر با در نظر گرفتن متغیرهایی مانند اینکه چه لیگامانی آسیب دیده یا بیمار نیاز به چه حدی از توانایی بدنی دارد فرق میکند.

ممکن است درمان بصورت برداشتن کناره های پاره شده و متورم لیگامان بوسیله آرتروسکوپ باشد و یا ممکن است جراح ارتوپد تصمیم بگیرد جراحی باز انجام دهد و لیگامان های پاره شده را ترمیم کند.

در بسیاری موارد پارگی بصورتی است که بافت قابل ملاحظه ای از لیگامان برای ترمیم باقی نمانده است و درمان بصورت بازسازی انجام میشود یعنی پزشک جراح ارتوپد، بافت دیگری که شبیه لیگامان است ( مانند کپسول مفصل یا پیوند های لیگامانی) را در محل قبلی لیگامان جاگذاری میکند. این وضعیت بخصوص موقعی که در انجام درمان تاخیر ایجاد شده است دیده میشود.

آسیب مزمن لیگامانی مچ دست چیست

بعضی از ضربات وارده به مچ دست موجب پاره شدن رباط ها یا لیگامان های اطراف آن میشوند. در صورتیكه این پارگی ها شدید باشند مفصل مچ دست دچار دررفتگی میشود ولی وقتی شدت پارگی كم است دررفتگی وجود ندارد و علائم آسیب خود را بصورت درد و تورم مچ دست نشان میدهند.

اگر آسیب های لیگامان های مچ دست دیر تشخیص داده شوند موجب ناپایداری مفصل شده كه آن هم به نوبه خود موجب آسیب غضروف مفصل و متعاقب آن سائیدگی مفصل میشود. سائیدگی مفصل هم موجب درد و خشكی حركت و تورم میشود.

بطور مثال موقعی كه لیگامان بین استخوان های اسكافوئید و لونیت پاره میشود ( این پارگی یكی از شایعترین آسیب های لیگامانی مچ دست است) استخوان اسكافویید كه دیگر به لونیت متصل نیست آزادانه در داخل مچ دست حركات بدجور انجام میدهد.

این حركات موجب میشوند كه تماس مفصلی بین استخوان اسكافوئید و سطح مفصلی استخوان رادیوس ( زند اعلی) تغییر كند و قسمت های نامناسبی از اسكافویید با رادیوس مفصل شود.

همین امر موجب ایجاد فشارهای نامناسب بین این دو استخوان در سطح مفصلی شده كه در نهایت منجر به سائیدگی مفصل مچ دست میشود. این نوع سائیدگی را scapho-lunate advanced collapse یا SLAC مینامند.

برای ساده شدن فهم مطلب مثالی میزنیم. وقتی دو قاشق را روی هم در كمد آشپزخانه گذاشته ایم كمچه قاشق ها كاملا روی یكدیگر قرار گرفته است و در تمام قسمت ها بطور كامل با یكدیگر در تماس قرار میگیرند و حال اگر دسته یكی از این دو قاشق را كمی بچرخانیم سطح تماس كمچه این دو قاشق از هم جدا شده و فقط لبه آنها با یكدیگر در تماس باقی میماند.

سطح مفصلی دو استخوان اسكافوئید و رادیوس در مفصل مچ دست هم درست مثل همین مثال عمل میكند و تماس لبه به لبه استخوان ها موجب افزایش فشار ایندو به هم و درنتیجه استئوآرتریت میشود.