شکستگی استابولوم چیست

شکستگی استابولوم جزئی از شکستگی های لگن بوده و از شدیدترین آسیب های سیستم اسکلتی هستند که معمولا بر اثر تصادف اتومبیل یا سقوط از بلندی بوجود میاید.

حفره استابولوم قسمتی از استخوان لگن است که با سر استخوان ران مفصل میشود.

اگر فعلا فرصت مطالعه مقاله را ندارید میتوانید فیلم زیر را ببینید.

علل و مکانیسم شکستگی استابولوم چیست

در جوانترها شکستگی استابولوم معمولا بدنبال ضربات پر انرژی مانند تصادف اتومبیل یا سقوط از بلندی ایجاد میشود و در سنین بالا غالبا بر اثر ضربه های خفیف تر مانند زمین خوردن ایجاد میگردند. شکستگی استابولوم در سالمندان معمولا به علت زمین خوردن ایجاد میشود.

 معمولا در حین حوادثی که گفته شد، سر استخوان ران بر اثر نیروهایی که به آن وارد میشود بشدت به استابولوم ضربه زده و این ضربه شدید موجب شکسته شدن حفره استابولوم میشود.

گاهی اوقات در حین حادثه و در اثر نیروهایی که گفته شد، ممکن است سر استخوان ران از حفره استابولوم که حالا شکسته شده است خارج شود، یعنی در واقع مفصل ران درمیرود. پس در بسیاری اوقات، شکستگی استابولوم لگن همراه با دررفتگی مفصل است.

تصادف اتومبیل و سقوط از ارتفاع از شایعترین علل شکستگی های استابولوم هستند.

اهمیت شکستگی استابولوم چیست

این شکستگی از چند جهت اهمیت بسیار زیادی دارد که در زیر آنها را بیشتر توضیح میدهم.

تاثیر شکستگی استابولوم بر مفصل ران

بر اثر شکستگی استابولوم سطح بسیار صاف و یکنواخت آن شکسته و ناهموار شده و دیگر نمیتواند بستر مناسبی برای حرکت یکنواخت و نرم سر استخوان ران در آن باشد.

اگر اجازه داده شود تا شکستگی در همین وضعیت جابجا شده جوش بخورد، سطح مفصلی سر استخوان ران به سطح ناهموار استابولوم ساییده شده و این سایش میتواند بتدریج موجب از بین رفتن پوشش غضروفی سر فمور و استابولوم شود.

بعد از مدتی تمام غضروف روی سر فمور و داخل استابولوم از بین رفته و استخوان هم شروع به ساییده شدن و از بین رفتن میکند. این روند را آرتروز یا ساییدگی مفصل میگویند.

فعالیت روزمره بیماری که دچار ساییدگی مفصل میشود به علت ایجاد درد و محدودیت حرکت مفصل، بشدت کاهش میابد.

تاثیر شکستگی استابولوم بر احشاء لگنی

 شکستگی استابولوم میتواند موجب خونریزی شدید داخلی شود. این خونریزی ها اکثرا به علت شکسته شدن استخوان و خونریزی از سطح شکسته شده استخوان ایجاد میشوند ولی میتوانند به علل دیگری مثل پاره شدن بافتهای اطراف استخوانهای شکسته شده نیز بوجود آیند.

ندرتا به علت فشار لبه تیز شکستگی، عروق بزرگی که از مجاورت استابولوم عبور میکنند پاره شده که میتوانند خونریزی های شدیدی را ایجاد کنند.

شکستگی استابولوم لگن میتوانند با آسیب احشاء داخلی مثل روده و یا مثانه همراه باشند. گاهی اوقات در حین حادثه، اعصاب مجاور استابولوم بر اثر شکستگی آسیب میبینند.

این آسیب ها میتوانند موجب عوارضی مانند اختلال در حس و حرکت اندام تحتانی یا اختلال درعملکرد روده یا مثانه و یا عملکرد جنسی شوند.

درمان درست شکستگی

شکستگی استابولوم نیاز به درمان بسیار دقیق دارد و کوچکترین خطا در درمان عوارض بزرگ برجا میگذارد و در غالب موارد نیاز به عمل جراحی دارند.

جراحی شکستگی استابولوم لگن جزو اعمال جراحی پیچیده و مشکل ارتوپدی است چون از یک طرف قسمت شکسته شده در عمق لگن بوده و دسترسی به آن مشکل است و از طرف دیگر رگ های بزرگی که از لگن بطرف پا میروند و همچنین عصب سیاتیک و روده و مثانه در نزدیکی محل شکستگی هستند.

علائم شکستگی استابولوم چیست

مهمترین علامت این شکستگی درد است. معمولا بر اثر شکستگی استابولوم درد شدیدی در ناحیه لگن بوجود میاید و حرکت اندام تحتانی دردناک میشود. ایستادن روی پای مبتلا، بسیار دردناک یا غیر ممکن است.

بدنبال این شکستگی محدودیت حرکتی در ناحیه مفصل ران بوجود میاید. به عبارت دیگر بیمار نمیتواند به راحتی ران خود را حرکت دهد.

این محدودیت حرکتی تا حد زیادی به علت درد ناشی از شکستگی است ولی میتواند بر اثر از دست رفتن شکل حفره استابولوم بدنبال شکستگی هم بوجود آید.

ممکن است تورم و کبودی در ناحیه لگن دیده شود که معمولا به علت خونریزی است.

بیمار مبتلا به شکستگی استابولوم نمیتواند سر پا بایستد و راه برود

در صورت شدید بودن شکستگی استابولوم،  بیمار ممکن است دچار خونریزی داخل لگن شده و مقدار زیادی از خون خود را از دست بدهد. این از دست دادن خون میتواند منجر به بروز علائم شوک در بیمار شود.

در اطراف استابولوم بافت های مهمی مانند عروق و اعصاب، دستگاه ادراری و دستگاه گوارش وجود دارند. ممکن است همراه با شکستگی استابولوم این بافت ها هم دچار آسیب شوند.

با آسیب اعصاب ناحیه لگن، بیمار ممکن است دچار کاهش حس لمس در اندام تحتانی شود و یا اینکه نتواند پا یا انگشتان پای خود را به راحتی حرکت دهد.

با آسیب عروق اطراف شکستگی استابولوم بیمار ممکن است دچار خونریزی های شدید داخل لگنی شود. آسیب دستگاه ادراری و یا گوارش هم میتواند مشکلات جدی را برای بیمار ایجاد کند.

تشخیص شکستگی استابولوم

برای تشخیص شکستگی استابولوم لگن اولین اقدام تصویربرداری از ناحیه لگن با استفاده از رادیوگرافی ساده است. در صورتیکه پزشک معالج در تصویر بدست آمده علائمی دال بر وجود شکستگی مشاهده کند معمولا تصویربرداری های تکمیلی با استفاده از سی تی اسکن ضرورت پیدا میکند.

در سی تی اسکن پزشک ارتوپد میتواند شکل دقیق شکستگی، تعداد قطعات شکسته شده، مقدار جابجایی قطعات، مسیر جابجایی قطعات و بسیاری اطلاعات دیگر را بدست آورد.

با استفاده از این اطلاعات وی تصمیم میگیرد که آیا برای درمان شکستگی استابولوم، بیمار نیاز به عمل جراحی دارد و یا بدون جراحی درمان صورت میپذیرد.

درمان شکستگی استابولوم چیست

درمان شکستگی های استابولوم با دو روش متفاوت انجام میشود. درمان غیر جراحی و درمان جراحی

 به علت پیچیده بودن این شکستگی ها و به علت اینکه بسیاری از جراحان ارتوپد بطور معمول این آسیب ها را درمان نمیکنند بیمارانی که دچار این شکستگی ها شده و به بیمارستانهای نزدیک محل زندگی خود مراجعه میکنند به بیمارستان های بزرگتری که بطور اختصاصی این آسیب ها را درمان میکنند ارجاع داده میشوند.

 یکی از نکات مهم در درمان شکستگی استابولوم لگن تسریع در شروع درمان است. بهترین زمان برای جراحی این شکستگیها یک هفته اول بعد از حادثه است. بعد از این زمان احتمال ثمربخشی جراحی بسرعت کم میشود. بنابر این در بدو مراجعه بیمار به مرکز درمانی، باید مشخص شود که آیا بیمار نیاز به عمل جراحی دارد یا خیر.

در فیلم زیر در مورد منافع و مضار درمان غیر جراحی و درمان جراحی شکستگی استخوان استابولوم لگن نکاتی را یاد میگیریم.

عوارض درمان غیر جراحی شکستگی استابولوم چیست

از راه های سنتی درمان غیر جراحی شکستگی استابولوم استفاده از کشش است.  این روش معمولا با استفاده از کشش اسکلتی است و از لحاظ تاریخی اولین روشی است که برای درمان این شکستگیها از آن استفاده شده است.

در این روش یک میله فلزی به قطر حدود پنج میلیمتر از قسمت بالایی استخوان بزرگ ساق یا قسمت پایینی استخوان ران بصورت عرضی عبور داده میشود و در حالی که بیمار رو به بالا روی تخت دراز کشیده است این میله به توسط یک طناب باریک و از طریق قرقره به وزنه هایی متصل میشود.

این وزنه ها از طریق طناب باریک و میله گذاشته شده در ساق ( که به آن پین هم میگویند ) یک نیروی کششی را در امتداد طولی به اندام تحتانی وارد میکنند که موجب میشود مفصل ران کشیده شود و سر ران از استابولوم دور شود.

 این عمل ممکن است بتواند تا حدودی قطعات شکسته شده استابولوم را به یکدیگر نزدیکتر کند ولی نمیتواند جااندازی دقیقی را صورت داده و قطعات شکسته شده را در وضعیت دقیق و آناتومیک اولیه خود قرار دهد.

بیمار باید به مدت طولانی که معمولا حدود سه ماه است در همین وضعیت باقی بماند تا قطعات شکسته شده جوش بخورند. گرچه استفاده از این روش نسبتا ساده است ولی معمولا نتایج خوبی را به دنبال ندارد چون:

♦  کشش نمیتواند قطعات شکستگی استابولوم را به درستی و بصورت دقیق و آناتومیک در وضعیت اولیه شان قرار دهد. در نتیجه بعد از جوش خوردن شکستگی، سطح داخلی استابولوم کاملا صاف و یکنواخت نخواهد بود که در نهایت موجب بوجود آمدن آرتروز میشود.

♦  بیمار باید به مدت طولانی که معمولا سه ماه است روی تخت به پشت دراز بکشد و در تمام این مدت وزنه ها به او متصل باشند. این زمان مدتی است که شکستگی برای جوش خوردن به آن نیاز دارد.

تحمل این وضعیت در این مدت طولانی برای بیمار بسیار مشکل است. معمولا بیماران به علت هزینه های بالای تخت های بیمارستانی و مشکلات روحی که در اثر ماندن بمدت طولانی در بیمارستان برای آنها بوجود میاید، ترجیح میدهند این مدت را در منزل خود باشند.

متاسفانه در حین انتقال بیمار از بیمارستان به منزل کشش اسکلتی باید باز شود که موجب جابجایی مجدد شکستگی میشود.

حتی در منزل هم معمولا بیمار مرتبا وزنه ها و کشش اسکلتی را از پای خود باز میکند. این اقدامات موجب حرکات مکرر قطعات شکسته شده میشوند که در روند جوش خوردن شکستگی اختلال جدی ایجاد میکنند.

♦ دراز کشیدن به مدت طولانی در تخت عوارض مختلفی دارد مانند: ایجاد شدن زخم بستر در نواحی پشتی بیمار، عفونت ادراری بر اثر اختلال در فعالیت مثانه، اختلال کارکرد ریه و عفونت ریه، انعقاد خون در ساق پاها و آمبولی ریوی، خشکی مفصلی در مفاصل ران و زانو، ضعیف شدن عضلات اندام تحتانی به علت بیحرکت شدن اندام به مدت طولانی و …

به علت مشکلات ذکر شده امروزه عملا بندرت از کشش اسکلتال در درمان قطعی شکستگی استخوان استابولوم لگن استفاده میشود با این حال در فاصله زمانی بین پذیرش بیمار در بیمارستان و روز جراحی، برای دور نگه داشتن سر استخوان ران از حفره شکسته شده استابولوم از کشش اسکلتال استفاده میشود.

در زیر تصویر رادیوگرافی یک شکستگی استابولوم بعد از جراحی و فیکس کردن محل شکستگی با پیچ و پلاک دیده میشود.

ندرتا بعضی از شکستگی های استابولوم ممکن است بدون استفاده از عمل جراحی درمان شود. در این صورت پزشک معالج معمولا سعی میکند چند روز بعد از ایجاد شکستگی، بیمار را با واکر یا عصای زیر یغل راه اندازی کند.

درمان جراحی شکستگی استابولوم چیست

در گذشته که تکنیک های جراحی هنوز به اندازه امروز پیشرفت نکرده بودند درمان شکستگی استابولوم به توسط کشش، یعنی با آویزان کردن وزنه به پای بیمار انجام میشد ولی امروزه غالب این شکستگی ها جراحی میشوند.

در صورتی که پزشک ارتوپد تشخیص دهد درمان بیمار مستلزم استفاده از عمل جراحی است، این عمل باید سریعتر انجام شود.

اگر در مرکزی که بیمار به آن مراجعه کرده است امکانات اینگونه اعمال جراحی فراهم است اقدامات تکمیلی تشخیصی و درمانی شروع میشود وگرنه بیمار در اسرع وقت به مرکز مجهزتری منتقل خواهد شد.

هدف از جراحی، قرار دادن دقیق قطعات شکسته شده در کنار یکدیگر است تا بعد از جوش خوردن آنها، داخل استابولوم سطح صاف و یکنواختی برای حرکت و لغزش سر فمور داشته باشد.

بعد از جراحی، دیگر نیازی به استراحت در بستر نیست و بیمار میتواند با واکر یا عصای زیر بغل راه برود. نتیجه این رویکرد اجتناب از مشکلاتی است که بر اثر استراحت طولانی مدت در بستر بوجود میاید.

اقدامات اورژانس بعد از شکستگی استابولوم

یکی از مواردی که جان بیمار را در خطر قرار میدهد و نیاز به اقدام سریع و اورژانس دارد کاهش فشار خون در بیمار است که دچار شکستگی استابولوم شده است.

مثلا بیماری که به علت خونریزی شدید بعد از شکستگی دچار کاهش شدید فشار خون و شوک شده است نیاز به درمان سریع کاهش فشار خون دارد.

بعد از اینکه پزشک مطمئن شد خطر فوری جان بیمار را تهدید نمیکند اقدام به بررسی های تکمیلی میکند. یکی از این اقدامات عکسبرداری از ناحیه لگن است. این عکسبرداری میتواند شکستگی در استابولوم را مشخص کند.

 در صورتیکه شکستگی استابولوم همراه با دررفتگی در مفصل لگن باشد، این دررفتگی به توسط پزشک ارتوپد به روشهای خاصی جااندازی میشود.

ممکن است برای جااندازی اولیه دررفتگی نیاز به بیهوش شدن بیمار در اطاق عمل باشد. برای جااندازی معمولا نیازی به جراحی باز نیست و این کار با انجام مانورهای خاصی و بصورت بسته انجام میشود.

در صورتیکه دررفتگی مفصل بصورت بسته جااندازی شود، پس از جااندازی معمولا بطور موقت یک پین در زیر زانو یا بالای آن و در درون استخوان گذاشته میشود تا به توسط آن بیمار تحت کشش اسکلتی قرار بگیرد.

این کشش در مدتی که بیمار برای جراحی اصلی ( یعنی جراحی برای جااندازی شکستگی استابولوم) آماده میشود استابولوم را از سر استخوان ران دور نگه میدارد تا سر استخوان ران به توسط استابولوم شکسته شده خراشیده نشود.

ممکن است شکستگی استابولوم لگن بدون دررفتگی باشد که مسلما نیازی به جااندازی اولیه هم ندارد. در این صورت برای بیمار پین گذاشته شده و تحت کشش اسکلتی قرار میگیرد تا بعد از چند روز که آماده جراحی شد عمل وی انجام شود.

 بعد از انجام اقدامات اولیه لازم، بیمار به بخش ارتوپدی منتقل میشود تا بعد از آماده شدن، تحت عمل جراحی برای شکستگی استابولوم قرار بگیرد

عمل جراحی دررفتگی همراه شکستگی استابولوم

 گاهی اوقات دررفتگی در ناحیه مفصل ران بصورت بسته جا نمی افتد. در این صورت مفصل باید با عمل جراحی جااندازی شود.

به این معنی که بعد از بیهوش شدن بیمار پوست شکافته شده، عضلات ناحیه لگن کنار زده شده و مفصل ران زیر دید مستقیم پزشک جراح جااندازی میشود.

در این عمل متخصص جراحی لگن بافتی را که مانع جااندازی بسته دررفتگی بوده کنار زده و سر استخوان ران را در درون حفره استابولوم قرار میدهد.

اگر همراه با دررفتگی شکستگی استابولوم هم وجود داشت در همین مرحله شکستگی هم جااندازی شده و قطعات شکسته شده به توسط پیچ و پلاک در سر جای خود محکم میشوند.

اقدامات اولیه در بخش ارتوپدی

در بخش ارتوپدی و  قبل از عمل جراحی برای بیماری که شکستگی استابولوم دارد اقداماتی صورت میگیرد تا بیمار به اصطلاح برای عمل جراحی آماده شود.

تهیه عکس های تکمیلی و سی تی اسکن از ناحیه لگن و استابولوم از جمله این اقدامات است. این اطلاعات تصویری، به پزشک جراح کمک میکند تا شکل و تعداد قطعات شکسته شده و مقدار و جهت جابجایی آنها را با دقت بیشتری مطالعه کرده و روش جراحی و نوع وسایلی را که برای جراحی نیاز دارد مشخص کند.

قبل از جراحی شکستگی حفره استابولوم، آزمایشاتی نیز برای بیمار انجام میشود و در صورت لزوم، متخصصین دیگری مثل متخصصین داخلی و قلب و عروق و بیهوشی بیمار را معاینه کرده و با انجام اقدامات لازم او را برای عمل جراحی آماده میکنند.

معمولا انجام اقدامات ذکر شده چند روز طول میکشد ولی به تاخیر افتادن عمل جراحی بیش از یک هفته از زمان شکستگی، برای بیمار مضر بوده و بعد از این مدت هرچه جراحی دیرتر انجام شود به همان نسبت هم بدست آوردن نتایج خوب مشکل تر میشود. در مدت بستری در بخش و تا زمان انجام عمل جراحی توجه به چند نکته برای بیمار مهم است

♦  بیمار نباید به هیچ وجه بدون اجازه پرستار به وزنه هایی که به اندام تحتانی وی متصل شده است دست زده و یا آنها را جابجا کند. این کار میتواند موجب دررفتگی مجدد مفصل ران شده و یا ممکن است موجب آسیب بیشتر به استخوان های شکسته شود.

♦  کمان فلزی که به پین متصل شده است نباید به پوست پای بیمار فشار وارد کند. در مدت زمانی که بیمار تحت کشش قرار گرفته است تنها جسم فلزی که میتواند با پوست بیمار تماس داشته باشد پین است.

گاهی لغزش کمان فلزی که به پین متصل شده است موجب میشود کناره کمان به پوست فشار آورد و اگر این فشار مدتی ادامه یابد موجب زخم و عفونت میشود.

♦  تا قبل از انجام تمامی اعمال جراحی لازم، بیمار نباید در تخت بنشینید و فقط در موقع غذا خوردن میتواند با گذاشتن چند بالشت در پشت خود یا با کمی بالا آوردن پشت تخت، به حالت نیمه نشسته قرار بگیرد. نشستن کامل در تخت موجب میشود کشش به درستی اعمال نشود که نتیجه آن آسیب بیشتر به استابولوم و سر فمور و یا احتمال دررفتگی مجدد مفصل ران است.

♦  چون لازم است بیمار مدتی به پشت بخوابد، احتمال بوجود آمدن زخم بستر وجود دارد.

این زخمها معمولا به علت فشار مداوم به یک قسمت از بدن بوجود میاید و بیشتر در پوست روی استخوان دنبالچه یعنی در ناحیه ای کمی بالاتر از باسن ها است و یا میتواند در پوست زیر پاشنه پا بوجود بیاید. برای جلوگیری از ایجاد زخم بستر باید نکات لازم رعایت شوند.

در اطاق عمل

شکستگی استابولوم لگن در غالب موارد نیاز به درمان جراحی دارد. جااندازی باز این شکستگی ها باید بسیار دقیق باشد تا از بد جوش خوردن شکستگی و ایجاد عوارض احتمالی بعدی پیشگیری کند.

در فیلم زیر مزایای جراحی شکستگی استابولوم برای شما تشریح میشود

این نوع اعمال جراحی به توسط دسته ای از متخصصین ارتوپدی که در مورد شکستگی های استابوولم تجربه و مهارت کافی دارند انجام میشود.

در اطاق عمل بر حسب نوع شکستگی استابولوم، پزشک جراح از راه ( اپروچ  Approach) های متفاوتی برای کنار زدن بافت نرم ( پوست و عضلات ) و نمایان کردن استخوانهای شکسته شده استفاده میکند که عبارتند از

• راه ( اپروچ ) پشتی : در این روش، بیمار در حین جراحی به پهلو خوابانده شده و شکاف جراحی در روی پوست کنار و پشت باسن داده میشود
• راه ( اپروچ ) جلویی : در این روش، بیمار بصورت طاق باز روی تخت جراحی قرار گرفته و شکاف جراحی در پایین شکم داده میشود

جااندازی و فیکس کردن شکستگی استابولوم

به روند درمان جراحی این شکستگی ها جااندازی باز و فیکس کردن شکستگی میگویند. کلمه باز به این معنی است که جراح با شکاف دادن پوست و عضلات زیر آن، استخوانهای شکسته شده را برای جااندازی نمایان میکند.

جااندازی به این معنا است که جراح با استفاده از وسایل جراحی، قطعات شکسته شده را گرفته و آنها را جابجا کرده و در کنار یکدیگر یعنی در وضعیتی که قبل از شکستگی بودند قرار میدهد.

فیکس کردن به این معنا است که جراح با استفاده از پیچ و پلاک، قطعات شکسته شده را به یکدیگر و به قسمتهای سالم لگن متصل میکند.

پلاک ها در واقع نوارهای باریک فلزی هستند که سوراخهایی در طول آنها تعبیه شده است. از طریق این سوراخها پیچ هایی عبور کرده و به استخوان وارد میشوند.

جنس این پیچ و پلاک ها از آلیاژهای خاصی مثل فولاد ضد زنگ یا تیتانیوم است تا با بافتهای بدن واکنش ندهد.

جراحی شکستگی استخوان استابولوم لگن مانند هر عمل جراحی دیگر با خونریزی همراه است. مقدار این خونریزی میتواند از چند صد سی سی تا حد لیتر باشد.

قبل از شروع عمل جراحی، مقداری خون برای بیمار آماده میشود تا در صورت زیاد بودن خونریزی در حین عمل جراحی مصرف شود.

بیهوشی و بیحسی

لازمه عمل جراحی از بین بردن درد ناشی از جراحی است و این کار توسط متخصص بیهوشی انجام میشود. پزشک متخصص بیهوشی برای از بین بردن درد حین جراحی از روشهای مختلفی استفاده میکند.

این روشها در مورد جراحی شکستگی استابولوم شامل بیهوشی عمومی و یا بیحسی منطقه ای است. تصمیم گیری در مورد اینکه کدامیک از این روشها به نفع بیمار بوده و برای وی خطر کمتری دارد به عهده متخصص بیهوشی است.

در هر دو این روشها کنترل فشار خون اهمیت زیادی دارد. کنترل دقیق فشار خون با تنظیم دقیق مقدار سرم و خونی که در موقع عمل جراحی به بیمار داده میشود میسر است.

دانستن اینکه بدن بیمار برای حفظ فشار خون به چه مقدار سرم و خون در حین عمل جراحی نیاز دارد مستلزم دانستن مقدار خروجی مایعات بدن یعنی مقدار ادرار است.

اندازه گیری مقدار ادرار بیمار برای محاسبه مقدار سرم مورد نیاز بسیار مهم است. برای این کار ادرار بیمار باید توسط لوله ادراری که به آن سوند ادراری گفته میشود به یک کیسه پلاستیکی که به آن کیسه ادراری گفته میشود هدایت و جمع آوری و سپس اندازه گیری میشود.

پس در بسیاری از اعمال جراحی شکستگی حفره استابولوم ممکن ات قبل از شروع جراحی برای بیمار سوند ادراری گذاشته شود.

ناشتا بودن

معده بیماری که برای انجام عمل جراحی شکستگی استابولوم آماده میشود باید خالی باشد چون بر اثر داروهای بیهوشی و یا لوله ای که پزشک متخصص بیهوشی برای تنفس مصنوعی در نای بیمار میگذارد ممکن است بیمار اغ زده و استفراغ کند.

اگر معده حاوی مواد غذایی باشد این مواد در موقع استفراغ  میتوانند به دستگاه تنفس بیمار وارد شده و موجب خفگی او شوند.

پس لازمه یک بیهوشی موفق، خالی بودن معده است. برای این منظور بیمار باید از حدود هشت ساعت قبل از جراحی از خوردن و آشامیدن اجتناب کند.

حتی در مواردی هم که تصمیم به عمل جراحی شکستگی استابولوم با بیحسی موضعی یا منطقه ای است به علت اینکه ممکن است در حین جراحی نیاز شود تا بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار گیرد، باید اقدامات ذکر شده انجام شود.

عمل جراحی معمولا بین دو تا چهار ساعت طول میکشد. بعد از انجام جراحی، پزشک جراح لوله هایی را در محل عمل قرار میدهد تا به توسط آنها خونهای اضافی که در محل جراحی مانده اند یا ممکن است در چند ساعت اولیه بعد از عمل جراحی در محل عمل جمع شوند را به بیرون از بدن هدایت کند.

ماندن این خون در محل جراحی موجب بالا رفتن احتمال عفونت بعد از جراحی میشود و باید از بدن خارج شود.

بعد از جراحی شکستگی استابولوم

بعد از انجام عمل جراحی، بیمار مدتی در محلی در کنار اطاق عمل به نام ریکاوری میماند.

در این مدت بیمار توسط پرستاران خبره تحت نظر بوده و بعد از اینکه هوشیاری خود را بطور کامل بدست آورد به بخش منتقل میشود. در بخش بیمار ممکن است تا مدتی حالت گیجی داشته باشد که به تدریج بهبود میابد.

اگر جراحی شکستگی استابولوم لگن با بیهوشی عمومی انجام شده است، تا چند ساعت نباید چیزی برای خوردن به او داده شود. بعد از چند ساعت، میتوان پس از کسب اجازه از پرستار ابتدا چند قاشق آب به وی داد و اگر تحمل کرد و دچار ناراحتی نشد میتوان بتدریج به او مایعات بیشتری داد.

اگر بیمار با بیحسی منطقه ای عمل شده، تا ۲۴ ساعت نباید پشت تخت او را بالا آورد و سر بیمار باید کاملا پایین باشد وگرنه دچار سردرد شدیدی میشود که ممکن است تا چند روز ادامه یابد.

در مدتی که بیمار در بخش میماند تا وقتی که از بیمارستان مرخص میشود اقداماتی برای بیمار انجام میشود که عبارتند از:

♦ در چند روز اول بعد از عمل، درد بعد از جراحی که در همه بیماران البته با شدت و ضعف متفاوت وجود دارد با مسکن های قوی و بعد از آن با مسکن های معمولی کاهش پیدا میکند. مصرف مسکن تزریقی نباید زیاد باشد چون موجب مسمومیت میشود.

♦ در چند روز بعد از عمل جراحی، به بیمار آنتی بیوتیک تزریقی داده میشود تا احتمال عفونت بعد از عمل جراحی کاهش پیدا کند.

♦ به بیمار داروهایی داده میشود تا از لخته شدن خون در پاها جلوگیری شود. لخته شدن خون در اندامهای تحتانی بسیار خطرناک بوده و ممکن است موجب آمبولی ریوی و اختلال در عملکرد قلب و ریه شود.

♦ داروهایی به بیمار داده میشود تا از ایجاد استخوان اضافه در اطراف شکستگی استابولوم جلوگیری کند. این استخوانها در بعضی بیماران در عضلات اطراف محل شکستگی تشکیل شده و موجب محدود شدن حرکات مفصل میشوند.

♦ از بیمار مجددا عکسبرداری میشود تا وضعیت استخوانهای شکسته شده بعد از جااندازی و فیکس شدن توسط پیچ و پلاک مشخص شود.

♦ لوله هایی که در محل جراحی گذاشته شده است و به آنها درن میگویند بعد از چند روز از زخم خارج شده و پانسمان زخم هم بعد از گذشت چند روز از عمل جراحی تعویض میشود.

♦ توسط یک فیزیوتراپ به بیمار آموزش داده میشود تا چطور بتواند در تخت یا روی صندلی بنشیند و چطور توسط عصای زیر بغل یا واکر راه برود یا چطور اندامها و مفاصل خود را حرکت دهد تا از خشکی آنها جلوگیری شود.

مراقبت از شکستگی استابولوم بعد از جراحی در منزل

چند روز پس از عمل جراحی، بیمار از بیمارستان مرخص شده به منزل میرود. در این مدت او نیاز به مراقبت های خاصی داشته و باید به نکات مهمی توجه کند که عبارتند از:

۱- تا مدتی بعد از جراحی شکستگی استابولوم ممکن است درد مختصری در محل جراحی احساس شود که بتدریج در یک تا دو هفته اول بعد از عمل از بین میرود.

برای کاهش این درد پزشک معالج داروهایی را برای بیمار تجویز میکند. بیمار باید هر گونه افزایش در شدت درد را به پزشک معالج اطلاع دهد.

۲- ممکن است داروهای آنتی بیوتیک خوراکی برای بیمار تجویز شود تا در منزل استفاده کند. این داروها به منظور پیشگیری از ایجاد عفونت احتمالی در محل جراحی باید به توسط بیمار مصرف شود.

3- ممکن است داروهایی برای جلوگیری از استخوان سازی اضافی در اطراف مفصل به بیمار داده شود. گرچه این داروها خواص ضد درد هم دارند، بیمار نباید گمان کند که از این داروها باید فقط در زمان درد استفاده کند.

استفاده نکردن مداوم از این داروها موجب افزایش احتمال تشکیل استخوان نابجا در اطراف مفصل هیپ شده که نتیجه آن محدودیت شدید حرکت مفصلی است.

۴- داروهایی برای جلوگیری از لخته شدن خون در ورید های اندامهای تحتانی به بیمار داده میشود که ممکن است تزریقی یا خوراکی باشند. این داروها تا مدت زمانی که پزشک مشخص کرده است باید مصرف شوند.

لخته شدن خون در پاها از عوارض خطرناک شکستگی استابولوم است و در مواردی میتواند حتی منجر به مرگ بیمار شود. گاهی اوقات حتی با وجود مصرف این داروها، خون در ورید های عمقی پا لخته میشود.

علامت عمده این عارضه ورم کردن ساق است. پس در صورت ورم کردن ساق، بیمار را باید در اسرع وقت به نزدیکترین مرکز درمانی رساند تا به توسط پزشک معاینه شود. در صورت تائید لخته شدن خون در ساق، بیمار در بیمارستان بستری میشود.

۵- بیمار در چند هفته اول بعد از شکستگی استابولوم، باید بطور مرتب مچ هر دو پای خود را به پالا و پایین حرکت دهد. هر دقیقه ده مرتبه. هدف از این کار افزایش جریان خون در ساق است تا بدینوسیله از ایجاد لخته در وریدهای عمقی ساق پیشگیری شود.

۶- پانسمانی که روی زخم های بیمار گذاشته شده است باید توسط یک پرستار بصورت روزانه مراقبت شود. معمولا در هر روزی که پانسمان تعویض میشود لکه هایی در روی پانسمان مشاهده میشود که بر اثر ترشحات طبیعی زخم است.

این ترشحات ممکن است تا یکی دو هفته ادامه یابد و بعد از آن، ترشح زخم قطع شده و زخم به اصطلاح خشک میشود. در این زمان دیگر نیازی به تعویض روزانه پانسمان وجود ندارد. اگر ترشح زخم بعد از این مدت همچنان ادامه یافت باید به پزشک معالج اطلاع داد.

۷- بخیه ها معمولا بعد از دو تا سه هفته از جراحی خارج میشوند.

۸-  بیمار باید حرکاتی را که به توسط پزشک یا فیزیوتراپ به وی آموزش داده شده است در منزل بطور مرتب انجام دهد تا مفاصل وی دچار خشکی نشوند.

۹- بیمار میتوانید با عصای زیر بغل یا توسط واکر راه برود ولی نباید اندامی را که جراحی شده است به زمین بگذارد. اگر قبل از اینکه شکستگی بطور کامل جوش بخورد، بیمار پایش را به زمین بگذارد نیروی وزن بیمار به محل شکستگی اعمال میشود.

در این حال شدت نیروهای وارده به محل شکستگی استابولوم ممکن است آنقدر زیاد باشد که پیچ و پلاک ها را جابجا کرده ودر نتیجه قطعات شکستگی هم جابجا شوند.

۱۰- معمولا لازم است بعد از سه هفته بیمار جهت معاینه مجددا به پزشک جراح مراجعه کند.

۱۱- وقتی بیمار در تخت به پشت میخوابد میتواند برای راحتی بیشتر یک بالش را در زیر زانوهای خود قرار دهد یا وقتی به شانه طرف سالم میخوابد میتواند یک بالش را بین ساقهای خود قرار دهد.

۱۲- در طول درمان شکستگی استابولوم بیمار باید از تغذیه خود مراقبت کند. باید از غذاهای حاوی پروتئین و کلسیم کافی برای کمک به جوش خوردن شکستگی کمک گرفت. لبنیات مهمترین موادی هستند که در این امر به بیمار کمک میکنند.

۱۳- ممکن است بیمار بعد از شکستگی استابولوم لگن دچار افسردگی شود. در این مدت ممکن است مرتبا سوالهایی ذهن او را مشغول کند، که چرا این اتفاق برای او افتاده و یا اینکه در آینده چه سرنوشتی در انتظار او خواهد بود.

این احساسات تا حدودی طبیعی بوده و اطرافیان نزدیک بیمارباید برای رهایی از این وضعیت به بیمار کمک کنند.

۱۴- بیمار برای بدست آوردن توانایی های قبل از شکستگی نیاز به زمان زیادی دارد.طول درمان شکستگی استابولوم حدود سه ماه است. به عبارت دیگر این شکستگی نیاز به حدود سه ماه زمان برای جوش خوردن دارد.

معمولا بعد از این مدت بیمار میتواند بدون کمک عصا، پای خود را کاملا به زمین گذاشته و راه برود.

بیمار برای راه رفتن جدای از یک استخوان جوش خورده و یک مفصل سالم، نیاز به عضلات قوی هم دارد و مفاصل وی هم باید حرکت مناسبی داشته باشند.

اگر بیمار در مدت زمان بعد از جراحی شکستگی حفره استابولوم حرکاتی را که پزشک یا فیزیوتراپ به وی آموزش داده است بطور مرتب انجام بدهد حرکات مفصل هیپ در اکثر موارد به حد قبل از شکستگی برگشته و قدرت عضلات هم تا حدودی حفظ میشوند. تنها در این زمان است که وی میتواند پایش را کاملا به زمین گذاشته و راه برود.

 ذکر شد که قدرت عضلات فقط تا حدودی حفظ شده است. علت اینست که به علت وزن نگذاشتن روی اندام تحتانی در سه ماه بعد از حادثه، عضلات اندام تحتانی بیمار تا حدودی ضعیف میشوند .

در نتیجه ممکن است حتی بعد از اینکه بیمار بتواند بدون عصا راه برود، به علت همین ضعف عضلات، تا مدتی در حین راه رفتن لنگش داشته باشد.

به یاد آورید که عضلات نقش مهمی در راه رفتن طبیعی دارند و تا زمانی که بیمارنتواند قدرت و هماهنگی عضلاتش را مجددا بدست آورد لنگش وی ادامه خواهد داشت.

نگران نباشید، اگر بیمار طبق دستور پزشک و فیزیوتراپ به راه رفتن و نرمشهای خود ادامه دهد راه رفتن وی به حد طبیعی باز خواهد گشت. هدف از فیزیوتراپی شکستگی استابولوم هم عمدتا انجام همین نرمش ها است.

اگر بیمار دستورات را به درستی رعایت کند و مراقبت کافی را به خرج دهد خواهد توانست بعد از حدود چهار تا شش ماه از عمل جراحی شکستگی استابولوم، به راحتی راه برود و کارهای روزمره خود را انجام دهد. برگشت به فعالیتهای شدیدتر ورزشی که نیازمند قدرت و هماهنگی بیشتر است ممکن است به یک سال زمان نیاز داشته باشد.

۱۵- بعد از حدود سه ماه قطعات شکسته شده به هم جوش میخورند و غضروف آسیب دیده هم ترمیم نسبی پیدا میکند. اکنون استابولوم بهبود یافته و میتواند وزن بدن را تحمل کند.

از این به بعد بدن دیگر نیازی به پلاک و پیچ هایی که در محل گذاشته شده اند ندارد ولی چون این وسایل برای بدن ضرری ندارند و از طرف دیگر انجام یک عمل جراحی مجدد برای درآوردن آنها ممکن است موجب آسیب بیشتر به بدن شود پیچ و پلاک ها در محل خودشان باقی میماند.

عوارض شکستگی استابولوم چیست

با تمام کوششهایی که برای درمان شکستگی استابولوم صورت میگیرد گاهی اوقات صرفنظر از نوع درمان، عوارضی بدنبال این شکستگیها اتفاق میفتد. مهمترین و شایعترین این عوارض عبارتند از:

آرتروز و ساییدگی بدنبال شکستگی استابولوم

هر زمانی که استخوان استابولوم شکسته میشود لایه غضروفی که روی سطح داخلی آن را میپوشاند هم دچار آسیب میشود.

با تمام تلاشی که در زمان درمان صرف برگرداندن قطعات شکستگی به وضعیت آناتومیک اولیه میشود متاسفانه بهبودی غضروف مفصلی تا حدود زیادی به عهده خود غضروف گذاشته شده و خارج از کنترل پزشک معالج است.

این بدان معناست که حتی اگر شکستگی در استابولوم به خوبی جوش بخورد ممکن است آسیب غضروف در زمان حادثه به قدری شدید باشد که نتواند بهبودی مناسبی پیدا کند و در نتیجه سطح بین سر فمور و استابولوم به اندازه کافی صاف و لغزنده نخواهد بود. این امر میتواند در دراز مدت موجب سائیدگی مفصل یا آرتروز شود.

گاهی اوقات علت ساییدگی ایجاد شده بد جوش خوردن قطعات شکستگی استابولوم است. در حالت طبیعی نیروهای بسیار زیادی به مفصل ران وارد میشود و این مفصل برای تحمل این نیروها باید سطح بسیار صاف و همواری داشته باشد.

گاهی اوقات حتی چند میلیمتر ناهماهنگی در سطح مفصلی که بر اثر بد جوش خوردن شکستگی ایجاد شده است میتواند موجب بروز ساییدگی و آرتروز مفصل شود.

در شکستگی های شدید، ساییدگی مفصل ممکن است چند ماه بعد از شکستگی ایجاد شود ولی معمولا شدت یافتن ساییدگی مفصل بعد از گذشت چند سال از زمان بروز حادثه است. در صورت شدید بودن آرتروز در مفصل ران، درمان آن بصورت عمل جراحی تعویض مفصل هیپ است.

 تشکیل استخوان نابجا بعد از شکستگی استابولوم

 در حین حادثه همانطور که استخوانها شکسته میشوند عضلات اطراف آنها هم ممکن است دچار آسیب های شدیدی شوند.

گاهی اوقات و در بعضی اشخاص در این عضلات آسیب دیده، استخوان زیادی و ناخواسته ای تشکیل میشود که مانعی در حرکت مفصل هیپ ایجاد میکند و نتیجه آن خشکی و محدودیت حرکت مفصل است.

شیوع این عارضه بعد از درمان جراحی بیش از درمان غیر جراحی است. برای پیشگیری از ایجاد این عارضه بعد از بعضی از اعمال جراحی شکستگی استابولوم، از داروی ایندومتاسین استفاده میشود.

اگر مقدار این استخوانها زیاد باشند پزشک معالج ممکن است تصمیم به خارج کردن آنها توسط عمل جراحی کند.

 نکروز در سر استخوان ران

 گاهی اوقات در هنگام شکستگی استابولوم، سر استخوان ران از مفصل ران در میرود.

این دررفتگی ممکن است بطور خود بخود و در زمان حادثه جا بیفتد و تنها ضایعه قابل مشاهده که باقی میماند یک شکستگی استابولوم باشد. ممکن است دررفتگی جا نیفتد و جااندازی به توسط پزشک انجام شود.

در هنگام دررفتگی اولیه که در زمان حادثه اتفاق میفتد ممکن است عروق خونی که از بافتهای اطراف به سر استخوان ران  رفته و به آن خون میرسانند پاره شوند.

در این صورت خون به سر استخوان ران نرسیده و این استخوان بعد از مدتی سختی خود را از دست داده و تغییر شکل میدهد.

به این تغییرات، نکروز در سر استخوان ران میگویند. این تغییر شکل میتواند در دراز مدت موجب سائیدگی مفصل هیپ و آرتروز شود.

آسیب عصبی بدنبال شکستگی استابولوم

 در حین حادثه اگر دررفتگی مفصل اتفاق بیفتد در اثر فشاری که سر دررفته به اعصاب ناحیه لگن وارد میکند ممکن است این اعصاب فلج شوند.

مهمترین این اعصاب عصب سیاتیک است. آسیب دیدن این اعصاب ممکن است به علت فشار لبه استخوانهای شکسته شده به آنها نیز بوجود آید.

در اکثر اوقات این آسیب دیدگی ها بصورت پارگی عصب نبوده بلکه عصب دچار کوفتگی شده و کارکرد خود را از دست میدهد. این اختلال کارکرد عصبی معمولا خود را به صورت اختلال حس و حرکت در پا نشان میدهد.

گاهی هم آسیب به عصب سیاتیک موجب احساس درد آزار دهنده ای در پا میشود. در این حال ممکن است بیمار احساس کند پایش در حین حادثه دچار آسیب شده است ولی در بسیاری اوقات این دردها به علت آسیب عصب سیاتیک در ناحیه لگن است.

خوشبختانه بسیاری از این آسیب ها موقت بوده و با گذشت زمان بتدریج بهبود میابند و این به معنای بازگشت حس و حرکت و از بین رفتن درد است.

زمان لازم برای این بهبودی در افراد، متفاوت بوده و بسته به عوامل متعددی از جمله شدت آسیب عصبی دارد ولی این زمان معمولا از چند ماه تا حداکثر دو سال متفاوت است. درصدی از این آسیب های عصبی ممکن است هیچگاه بهبودی نیافته و به عنوان عارضه حادثه برای بیمار باقی بماند.

بوجود آمدن عوارض بعد از عمل در افراد مختلف متفاوت بوده و تابع متغیرهایی مثل محل شکستگی استابولوم، تعداد قطعات شکسته شده و شدت خرد شدگی، شدت جابجایی قطعات، سن بیمار و عوامل دیگر است.

جراحی تعویض مفصل برای شکستگی استابولوم

درمان شکستگی استابولوم معمولا جراحی بصورت جااندازی و فیکس کردن محل شکستگی است ولی در مواردی این شکستگی ها نیاز به جراحی تعویض مفصل پیدا میکنند.

قبل از ادامه مطالعه دیدن فیلم زیر میتواند کمک کننده باشد.

آرتروپلاستی در شکستگی های حاد استابولوم

موارد اندکی وجود دارد که ترجیح داده میشود در همان وقتی که شکستگی رخ داده است کل مفصل ران بیمار تعویض شود. این موارد عبارتند از

• شدت آسیب استخوان در شکستگی به نحوی است که قابل جااندازی و بازسازی نیست
• آسیب شدیدی به غضروف مفصلی وارد شده است
• همزمان با استابولوم سر استخوان ران هم آسیب شدید دیده است
• بیمار همزمان با شکستگی دچار آرتروز شدید مفصل ران است

آرتروپلاستی در درمان عوارض شکستگی استابولوم

علت شایعتری که موجب میشود بیمار مبتلا به شکستگی در استابولوم نیاز به تعویض مفصل داشته باشد بروز عوارض بدنبال شکستگی است.

درمان اولیه این شکستگی ها ممکن است با یا بدون عمل جراحی صورت گرفته باشد و در هر دو این موارد شکستگی ممکن است دچار عوارضی شود که معمول ترین آنها عبارتند از

• جوش نخوردن شکستگی
• بد جوش خوردن شکستگی
• سیاه شدگی در سر استخوان ران

هر کدام از این عوارض میتواند به علت شدت زیاد آسیب های وارده به مفصل ران ایجاد شود و یا میتواند به علت تکنیک نامناسب جراحی قبلی حادث شده باشد.

خروجی همه این عوارض آرتروز یا ساییدگی مفصلی است. به زبان دیگر همه این عوارض منجر به ساییده شدن سطح مفصل ران میشوند و این ساییدگی هم موجب درد و محدودیت حرکتی میگردد.

این درد و محدودیت و لنگش و کوتاهی اندام در نهایت به حدی میرسد که بیمار نیاز به تعویض مفصل پیدا میکند.

نکات مهم در تعویض مفصل شکستگی استابولوم

بیمارانی که بدنبال شکستگی استابولوم دچار آرتروز و مشکلات ناشی از آن میشوند بهترین نتایج درمانی را از جراحی تعویض مفصل میگیرند.

این عمل جراحی میتواند موجب از بین رفتن درد و محدودیت حرکتی و کوتاهی و لنگش بیمار شود. با این حال در انجام آن با پیچیدگی های خاصی همراه است که پزشک جراح باید آنها را در نظر بگیرد. مهمترین این نکات عبارتند از

اول: به علت بد جوش خوردن استابولوم شکل آن تغییر میکند و این تغییر شکل میتواند در اتصال اجزاء مفصل مصنوعی به استخوان مشکلاتی را ایجاد کند

دوم: در صورتی که استخوان های شکسته شده استابولوم جوش نخورده باشند برای اتصال مفصل مصنوعی به آن باید ابتدا قطعات جوش نخورده به هم متصل شوند.

پس ابتدا باید قطعات به هم نزدیک شده و با پیچ و پلاک در کنار هم قرار گیرند تا حفره استابولوم شکل قابل قبولی پیدا کند و سپس جزء کاسه ای مفصل مصنوعی در داخل حفره قرار داده شده و سفت شود.

سوم: این احتمال وجود دارد که عفونت مخفی در محل پیچ و پلاک های کارگذاشته شده در عمل قبلی باقی مانده باشد که بدون علامت باشد. این عفونت میتواند در عمل تعویض مفصل فعال شده و موجب عفونی شدن مفصل مصنوعی شود

چهارم: به علت اینکه عمل جراحی قبلی لگن موجب چسبندگی عروق و اعصاب ناحیه به بافت های اطراف میشود انجام تعویض مفصل در چنین محیطی خطر آسیب به این عروق و اعصاب را افزایش میدهد

پنجم: احتمال دررفتگی مفصل مصنوعی در این دسته از بیماران بیش از کسانی است که یک تعویض مفصل معمولی را انجام میدهند

ششم: بدنبال عمل جراحی قبلی استابولوم ممکن است پیچ و پلاک های قرار داده شده در اطراف مفصل مانع قرارگیری مناسب اجزاء مفصل مصنوعی در استخوان شوند.

در این موارد باید آن قسمت از پیچ یا پلاک هایی را که مانع هستند برداشته شوند. این کار به پیچیدگی جراحی اضافه میکند

انجام جراحی تعویض مفصل در کسانی که بدنبال شکستگی استابولوم دچار آرتروز در ناحیه مفصل ران شده اند میتواند کمک زیادی به انها بکند. این جراحی میتواند درد، محدودیت حرکت، لنگش و کوتاهی اندام را تا حد زیادی درمان کند.

با این حال انجام تعویض مفصل در این بیماران نیاز به مراعات نکات تکنیکی خاصی است که تجربه جراح را طلب میکند.