هالوکس والگوس و جراحی آن و مراقبت های بعد جراحی

علت برجسته شدن شست پا یا هالوکس والگوس چیست

این بیماری ممکن است زمینه خانوادگی داشته باشد. بیمار ممکن است همین مشکل را در پدر یا مادر یا خواهر و برادر خود هم ببیند.

پوشیدن کفش نامناسب مثل کفش هایی با پنجه تنگ و باریک و کفش های پاشنه بلند از مهم ترین علل ایجاد کننده این بیماری است. متاسفانه ۹۰ درصد زنان کفش هایی میپوشند که برایشان تنگ است.

کفش تنگ همچنین میتواند مشکلات عدیده دیگری مثل انگشت چکشی، میخچه یا هالوکس ریجیدوس را هم ایجاد کند.

انحراف شست موجب میشود مفصل متاتارسوفالاتژیال Metatarsophalangeal یعنی مفصلی که شست را به کف پا متصل میکند به طرف داخل برجسته شده و یک برآمدگی در سطح داخلی پنجه پا بوجود آید. به این برجستگی بونیون Bunion میگویند.

 گاهی بر اثر فشار کفش بر روی این برجستگی روی آن قرمز و دردناک میشود. هرچه این برجستگی بزرگتر میشود راه رفتن هم برای بیمار مشکل تر میشود.

بتدریج انگشت شست به طرف انگشت دوم منحرف شده و حتی ممکن است به زیر آن برود. پوست زیر پنجه پا بتدریج کلفت و دردناک میشود. ممکن است بر اثر فشار شست، انگشت دوم هم منحرف شود و به روی انگشت سوم برود.

 با شدید شدن انحراف شست، راه رفتن دشوار شده و بیمار دچار لنگش میشود، درد مزمن شده و ممکن است سائیدگی مفصل بوجود آید. انحراف شست پا ممکن است در سنین نوجوانی و در حدود سنی ۱۵-۱۰ سال بخصوص در دختران بوجود آید.

 

درمان هالوکس والگوس

 اغلب موارد انحراف شست پا بدون نیاز به عمل جراحی قابل درمان هستند. پزشک ارتوپد معمولاً در ابتدا سعی میکند بدون انجام عمل جراحی این عارضه را درمان کند و تنها در صورت عدم موفقیت، ممکن است تصمیم به استفاده از جراحی بگیرد.

طبق یک قاعده کلی اگر انحراف شست پا درد نداشته باشد لزوما نیاز به عمل جراحی ندارد. حتی در مواردی که این انحراف همراه درد باشد در بسیاری اوقات میتوان با پوشیدن کفش مناسب درد را از بین برد.

۱- پاشنه کفش باید یه اندازه پاشنه پای شما باشد ۲- پنجه کفش طوری باشد که جا برای خم و راست شدن انگشتان باشد ۳- در جلوی کفش حدود یک سانتیمتر فضای اضافه باشد

گاهی اوقات اگر کفشی اندازه شما است و فقط یک قسمت آن تنگ است کفاش میتواند آن قسمت را برای شما کشش داده و گشادتر کند.

 

آیا جراحی انحراف شست پا به شما کمک میکند

قاعده کلی، شروع درمان با روش های غیر جراحی است. اگر این روش ها موثر واقع نشدند عمل جراحی میتواند به شما کمک کند. ۹۰-۸۵ درصد کسانی که برای درمان انحراف شست جراحی شده اند از نتیجه درمان راضی هستند. در حالات زیر معمولاً شما نیاز به عمل جراحی دارید.

• درد شدید در پنجه پا که مانع از انجام فعالیت های روزمره زندگی میشود. دردی که نمیگذارد شما خوب راه بروید و کفش بپوشید ( البته منظور کفش های راحت است).

• تورم و التهاب مفصل شست پا که با استراحت و دارو خوب نمیشود.

• در مواقعی که شست پا کاملاً به طرف دیگر انگشتان پا منحرف شده است.

• خشکی و محدودیت حرکت در شست پا

• وقتی درد با داروی مسکن و پوشیدن کفش مناسب بهبود نمیابد.

• گاهی انحراف شست پا در سنین نوجوانی در حدود سنی ۱۵-۱۰ سال بخصوص دختران بوجود میاید. در این سنین اصلاً توصیه به عمل جراحی نمیشود چون احتمال عود زیاد است.

 

انواع جراحی ها برای درمان هالوکس والگوس

هدف اعمال جراحی که در درمان انحراف شست پا یا هالوکس والگوس بکار برده میشوند از بین بردن درد و تصحیح تغییر شکلی است که در پنجه پا بوجود آمده است. این اعمال جراحی عبارتند از :

 

ترمیم تاندون ها و لیگامان های اطراف شست پا

در این بیماری در بسیاری اوقات بافت های نرم اطراف مفصل شست در یک طرف مفصل شل و در یک طرف دیگر سفت هستند و همین امر موجب انحراف شست پا میشود.

با این جراحی سعی میشود بافت های شل، سفت شوند و بافت های سفت و غیر قابل انعطاف شل شوند.

 

آرترودز Arthrodesis

در جراحی آرترودز یا فیوژن مفصلی غضروف مفصل متاتارسوفالانژیال یعنی مفصل بین شست پا و کف پا کاملاً برداشته شده و این مفصل خشک میشود.

از این نوع عمل جراحی معمولاً در بیمارانی که سائیدگی شدیدی در این مفصل دارند یا اعمال جراحی قبلی که برای تصحیح انجام شده موفق نبوده است استفاده میشود.

 

بونیونکتومی Bunionectomy

در این نوع جراحی برجستگی استخوانی کنار مفصل شست برداشته میشود. از آن در مواقعی استفاده میشود که شست انحراف زیادی نداشته و مشکل بیمار بیشتر برجسته بودن استخوان است.

 

رزکشن آرتروپلاستی Resection Arthroplasty

در این جراحی استخوان دو طرف مفصل متاتارسوفالانژیال شست برداشته میشود. در افراد مسن یا افراد با سائیدگی شدید مفصل شست یا کسانی که جراحی های قبلی در درمان بیماری موفق نبوده اند استفاده میشود.

 

استئوتومی Osteotomy

در جراحی استئوتومی استخوان های اطراف مفصل شست شکسته شده و سپس در وضعیت مناسب دوباره در کنار یکدیگر قرار داده میشوند.

اکثر اعمال جراحی برای انحراف شست پا بصورت سرپایی انجام میشوند به این معنی که بیمار چند ساعت قبل از جراحی در بیمارستان بستری شده و سپس به اطاق عمل میرود. در آنجا معمولاً جراحی بدون استفاده از بیهوشی عمومی انجام میشود.

پزشک با تزریق داروهای بیحسی در ناحیه مچ پای شما، پا را بیحس کرده و جراحی را انجام میدهد. در حین جراحی شما هوشیار هستید. جراحی حدود یک ساعت طول میکشد و بعد از آن شما به اطاق ریکاوری رفته و بعد از چند ساعت از بیمارستان مرخص میشوید.

 

عمل جراحی قوز شست پا یا هالوكس والگوس در صورتیكه به درستی انجام شود در غالب موارد نتیجه مناسبی را بدست میدهد.

عوارض بعد از جراحی این بیماری در كمتر از ده درصد موارد بوجود میاید. این عوارض عبارتند از عفونت، عود انحراف شست، آسیب به اعصاب پا و بهبود نیافتن درد. اگر بعد از جراحی عارضه ای پیش بیاید نیاز به درمان دارد.

 

 موفقیت در درمان این عارضه تا حدود زیادی وابسته به این است كه شما تا چه حد دستورات پزشك را رعایت میكنید. پس همكاری بین پزشك و بیمار اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد.

 

♦ در حین ترخیص از بیمارستان پای شما با باند پانسمان شده است. ممكن است پای شما را گچ گرفته باشند یا پای شما را در كفش طبی خاصی گذاشته باشند.

معمولاً بخیه ها بعد از دو هفته خارج میشوند ولی پای شما باید تا 8-6 هفته حمایت شود. پانسمان های خود را دست نزنید و همیشه آنها را خشك نگه دارید. در حین حمام، پای خود را در كیسه پلاستیكی بگذارید تا خیس نشود.

♦ ممكن است پزشك جراح شما از شما بخواهد تا در چند روز اول بعد از جراحی برای راه رفتن از واكر یا عصا استفاده كنید.

با بهبودی بیشتر زخم، شما خواهید توانست بیشتر روی پایتان وزن بگذارید با این حال سعی كنید در چند هفته اول بعد از جراحی زیاد راه نروید. معمولاً بعد از گذشت یك هفته از جراحی میتوانید راندگی كنید.

♦ در چند روز اول بعد از جراحی دراز بكشید و با گذاشتن چند بالشت در زیر پایتان آنرا بالا نگه دارید. برای كاهش درد و تورم با صلاحدید پزشك معالج میتوانید از سرمای موضعی استفاده كنید.

تا حدود شش ماه بعد از جراحی قدری تورم در ناحیه شست خواهید داشت. بعد از برداشتن كلی پانسمان ها، تا چند ماه سعی كنید از كفش های راحت مثل كفش های ورزشی استاده كنید.

♦ نرمش های خاصی برای افزایش انعطاف پذیری پا و تقویت عضلات پا به شما آموزش داده میشود. آنها را انجام دهید.

♦ داروهایی را كه پزشك معالج بعد از جراحی برای شما تجویز میكند شامل چند روز استفاده از آنتی بیوتیك برای پیشگیری از ایجاد عفونت در محل جراحی و مصرف داروهای ضد درد است. از آنها استفاده كنید.