بورس یک کیسه ظریف بافتی است که موجب تسهیل حرکت تاندون ها میشود. در اطراف مفاصل ساختمان های زیادی در حال حرکت هستند و این حرکات باید به نوعی تسهیل شوند. به همین منظور بدن از مکانیسم های مختلفی استفاده میکند که یکی از آنها بورس است.
بورس کیسه ای بافتی است که بسیار قابل انعطاف است. در داخل آن مایعی به نام مایع سینوویال وجود دارد. این مایع از سلول هایی تشکیل شده که سطح داخلی بورس را مفروش کرده اند.
این ها را سلول های سینوویال میگویند. پس سطح داخلی بورس ها از لایه سینوویال Synovial layer پوشیده شده است.
همانطور که گفته شد بورس ها در اطراف بعضی مفاصل بدن قرار دارند و وظیفه آنها تسهیل حرکات است. بطور مثال در جلوی مفصل زانو در جلوی کشکک یک بورس به نام بورس پره پاتلار قرار گرفته است.
این بورس بین استخوان کشکک و پوست قرار گرفته و موجب میشود تا پوست جلوی کشکک به راحتی روی آن حرکت کند. اهمیت این حرکت وقتی مشخص میشود که فرد بر روی زمین زانو میزند.
در حین زانو زدن پوست جلوی زانو باید کاملا روی استخوان کشکک متحرک باشد وگرنه زود زخم میشود.
همینطور در پشت آرنج بورس اوله کرانون قرار گرفته است که در واقع بین زانده اوله کرانون و پوست قرار گرفته و موجب میشود تا در حین تکیه آرنج بر روی اجسام، پوست به راحتی روی استخوان زیرین حرکت کند.
اکثر بورس های اطراف مفاصل بین تاندون و استخوان قرار گرفته اند. همانطور که میدانیم عضلات به واسطه تاندون به استخوان متصل شده و موجب حرکت آن میشوند.
برای اینکه مفصل بتواند به راحتی حرکت کند تاندون باید بتواند به راحتی جلو و عقب برود. حرکت تاندون میتواند موجب سایش آن به بافت های اطراف شده و این سایش مزاحم حرکت آن میشود.
بیشترین سایش تاندون ها بر روی استخوان های مجاور است. برای اینکه این سایش به حداقل برسد در بسیاری از نقاط بدن بین تاندون و استخوان مجاور آن یک بورس وجود دارد.
این بورس مانند یک بالشتک پر از مایع عمل کرده و موجب میشود تا تاندون سایش و اصطکاک کمتری بر روی استخوان های اطراف خود داشته باشد.
بورس ها در واقع یک کیسه پر از مایع نیستند. بورس را میتوان به یک کیسه پلاستیکی مانند کیسه فریزر تشبیه کرده که دورتادور آن بسته شده و درون آن مقادیر بسیار مختصری روغن مایع ریخته شده است.
اگر این کیسه فریزر را بین دو کف دست خود قرار داده و دو کف دست خود را بر روی هم مالش دهید مشاهده میکنید که وجود این کیسه پلاستیکی موجب حرکت راحت تر کف دستان شما بر روی هم میشود.
بورس ها هم حاوی مایع سینوویال زیادی نیستند و تنها مقداری کمی مایع در درون آنها وجود دارد تا اندازه ای که موجب شود دو لایه آن بتواند به راحتی روی هم بلغزد. در مواردی که بورس ملتهب شود مقدار مایع درون آن زیاد شده و مانند یک بادکنک متورم میشود.
التهاب بورس را بورسیت میگویند که میتواند موجب درد و تورم آن شود. چون بورس ها بیشتر در اطراف مفاصل هستند بورسیت ها هم معمولا موجب بروز درد در اطراف مفاصل میشوند.
بورسیت معمولا بر اثر استفاده زیاد از مفصل و حرکت مداوم تاندون ایجاد میشود. این حرکت مداوم و مکرر موجب سایش زیاد سطوح بورس بر روی هم شده و این سایش موجب التهاب و تورم بورس میگردد. البته در مواردی ممکن است علت التهاب بورس عفونت آن باشد.
بطور مثال بورسیت تروکانتر بر اثر التهاب بورس قرار گرفته بر روی تروکانتر بزرگ لگن ایجاد میشود.
