روماتیسم (رماتیسم) نامی کلی برای توصیف درد اندام های حرکتی است. این نام بیشتر توسط مردم بکار برده میشود و پزشک ها سعی میکنند بجای استفاده از آن نام بیماری را که موجب درد شده است ذکر کنند.
دردهای اندام های حرکتی انسان علل بسیار متنوعی دارد و به همه آنها میتوان نام روماتیسم را اطلاق کرد.
این دردها معمولا در مفاصل احساس میشوند (مانند آرتروز و یا آرتریت ها) ولی استخوان های دور از مفصل و یا عضلات هم ممکن است دچار درد شوند. درد اندام میتواند از بافت های دیگر مانند رباط، تاندون یا بورس هم سرچشمه بگیرد.
گرچه میتوان از کلمه روماتیسم برای توصیف هر دردی در اندام ها و مفاصل استفاده کرد ولی امروزه استفاده از آن بیشتر محدود به دسته ای از بیماری ها است که به آنها بیماری های اتوایمون یا خودایمنی میگویند. معروف ترین این بیماری ها عبارتند از
- تب روماتیسمی
- درماتومیوزیت
- پلی میوزیت
- سندروم شوگرن
- بیماری بهجت
این بیماری ها بر اثر تهاجم سیستم ایمنی بدن به بافت های خود بدن ایجاد میشوند. در این دسته از بیماری ها آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی شایعترین است. مقصود بسیاری از افراد از کلمه روماتیسم همان روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید میباشد.
روماتولوژیست کیست
روماتولوژیست یا متخصص روماتیسم یک پزشک متخصص بیماری های داخلی است که در زمینه بیماری های روماتیسمی تخصص دارد. روماتولوژی معمولا یکی از فوق تخصص های رشته بیماری های داخلی است.
در ایران پزشک ها بعد از فارغ التحصیلی میتوانند در رشته بیماری های داخلی تخصص بگیرند. در این حال به آنان متخصص داخلی میگویند. یک متخصص داخلی میتواند ۲-۱ سال در زمینه بیماری های روماتیسمی تحصیل کرده و مدرک فوق تخصص روماتولوژی را بگیرد.
متخصصین روماتیسم یا روماتولوژیست ها معمولا به تشخیص و درمان دردهای اندام های حرکتی میپردازند. گرچه درد اندام به هر علتی باشد میتواند به توسط یک متخصص روماتیسم بررسی شده و بیماری ایجاد کننده آن شناسایی گردد با این حال درمان همه این بیماری ها به عهده متخصص روماتیسم نیست.
بطور مثال در صورتیکه درمان نیازمند جراحی باشد این کار باید به توسط متخصص ارتوپد یا متخصص جراحی مغز و اعصاب انجام گردد. و یا اگر علت درد اندام یا مفصل، تومور باشد درمان با همکاری یک متخصص سرطان (انکولوژیست) و یا رادیوتراپیست صورت میابد.
- بیماری های اتوایمون مانند آرتریت روماتوئید و اسپوندیلیت انکیلوزان و …
- بیماری های متابولیک مفاصل مانند نقرس
حتی با روماتیسم هم باید ورزش کنید
روماتیسم یک بیماری خودایمنی است که موجب ایجاد درد و خستگی شدید می شود. روماتیسم ها ممکن است دارای دوران های شدت و یا آرامش باشند.
زمانی که شما براثر شعله ور شدن بیماری درد بسیار دارید، ورزش کردن ممکن است مانند ماموریتی غیرممکن به نظر برسد و ممکن است به شما توصیه شود تا زمان احساس بهبودی استراحت کنید.
اما ورزش بخش ضروری از طرح کلی درمان به منظور کاهش علائم روماتیسم مفصلی و بهبود حرکت است. پس هدف خود را یک برنامه روتین هفتگی شامل تمرینات کششی و قلبی و تقویت کننده قرار دهید.
حرکات کششی باعث افزایش انعطاف پذیری و تحرک میشود. اول، عضلات خود را با 5 دقیقه حرکات سبک گرم کنید و سپس یک سری از حرکات کششی را برای تمام عضلات همه قسمت های بدن انجام دهید.
هر حرکت کششی را بمدت 20 ثانیه نگه دارید. یوگا و تای چی فعالیت های اختصاصی هستند که انعطاف پذیری را افزایش می دهند و حتی ممکن است به کاهش استرس روانی روماتیسم مفصلی کمک کنند. برای یادگیری اصول اولیه، حداقل برای بار اول با یک مربی بصورت یک یک حرکات مختلف را انجام دهید.
شما می توانید از مزایای قلبی ورزش با تمرین های سبک که فشار کمتری نسبت به فعالیت های سنگین مانند دویدن ایجاد میکنند، بهره بگیرید.
پیاده روی عالی است، اما ورزشهای آبی و شنا باعث وارد شدن استرس کمتر در مفاصل میشود زیرا در آب حالت شناوری ایجاد می شود.
با تقویت عضلاتی که در اطراف مفاصل قرار دارند که با کمک تمرینات استقامتی بوجود میاید از مفاصل تان حمایت کنید. اگر نمیتوانید با وزنه کار کنید میتوانید از کش) برای اینکار استفاده کنید.
توجه ویژه ای را به عضلات اطراف مفاصلی که بیشتر درگیر آرتریت روماتوئید هستند، داشته باشید، اما سایر عضلات را هم نادیده نگیرید.
با روماتولوژیست یا متخصص فیزیوتراپی که با روماتیسم مفصلی آشنا هستند، یک طرح اختصاصی برای خودتان ایجاد کنید و از آنها در مورد اینکه چگونه باید فعالیت های خود را در زمان ایجاد درد مدیریت کنید مشاوره بگیرید.