انتقال یا جابجایی عصب Nerve Transfer نوعی عمل جراحی است که هدف آن بازگرداندن کارکرد به عضلاتی است که عصب آنها بشدت آسیب دیده است.
گاهی اوقات عصب ( در اینجا آن را عصب اول مینامیم) مربوط به یک عضله بسیار مهم چنان آسیبی میبیند که به هیچ وجه قابل ترمیم نیست. در این موارد میتوان از یک عصب دیگر (عصب دوم) که کارکرد خیلی مهمی ندارد استفاده کرد.
به این ترتیب که جراح انتهای پایینی عصب دوم را قطع کرده و به محل قطع عصب اول پیوند میزند. در این حال اراده فرد برای تحریک عصب دوم به توسط مغزش موجب کار عضله عصب اول میشود.
مثلا اگر عصبی که مسئول نفس کشیدن است را به عصب عضله خم کننده آرنج پیوند بزنیم فرد باید فکر کند نفس بکشد تا آرنجش خم شود.
البته در ابتدا این کار مشکل است ولی بعد از مدتی مغز خوش را برنامه ریزی مجدد میکند و برای خم کردن آرنج فقط کافی است فکر کند آرنجش را خم کند.
برای انتقال، همیشه عصب حسی را به عصب حسی دیگر منتقل میکنند و عصب حرکتی را به عصب حرکتی دیگر.
یک مثال از این نوع عمل جراحی انتقال شاخه هایی از عصب مدیان در ناحیه ساعد به عصب اولنار در همانجا است. حرکات انگشتان دست بطور عمده به خاطر فعالیت عصب اولنار است و فرد با از دست دادن این عصب دچار مشکل زیادی در انجام کار با دستش میشود.
از طرف دیگر شاخه های حرکتی عصب مدیان در ناحیه ساعد اهمیتی به اندازه عصب اولنار ندارند. پس میتوان با انتقال بعضی از شاخه های حرکتی عصب مدیان به عصب ولنار موجب برگشت دوباره فعالیت در عضلاتی شد که قبلا از طرف عصب اولنار تحریک میشوند.
یکی از مهمترین کاربردهای انتقال یا ترانسفر عصب برگرداندن توانایی خم کردن آرنج است.
برای این کار از شاخه های کوچکی از عصب های مدیان و اولنار (شاخه هایی از اعصاب اولنار مدیان که به عضلات خم کننده مچ دست میروند) در ناحیه بازو کمک گرفته و با انتقال آنها به انتهای اعصابی که به عضله دوسر بازویی و عضله براکیالیس میروند میتوان کارکرد را به این عضلات برگرداند.
به این عمل جراحی double fascicular nerve transfer میگویند.