ورتبروپلاستی یا عمل تزریق سیمان به مهره کمر یک روش جراحی کم‌تهاجمی به‌ویژه برای بیماران مبتلا به شکستگی‌های کمپرشن مهره‌ها است.
عمل ورتبروپلاستی به کاهش درد و بهبود وضعیت ساختاری مهره‌های آسیب‌دیده کمک می‌کند. در این روش، با تزریق سیمان در ستون فقرات، مهره‌های ضعیف و آسیب‌دیده تثبیت می‌شوند و بیمار می‌تواند به سرعت به زندگی عادی خود بازگردد.
ورتبروپلاستی چیست
ورتبروپلاستی یک روش جراحی است که در آن از طریق تزریق سیمان استخوانی در ستون فقرات، مهره‌های شکسته و آسیب‌دیده تقویت و تثبیت می‌شوند.
این روش به‌ویژه برای بیمارانی که به دلیل پوکی استخوان دچار شکستگی‌های کمپرشن در مهره‌ها شده‌اند و از دردهای شدید رنج می‌برند، مناسب است. هدف اصلی از عمل تزریق سیمان به مهره کمر، کاهش درد و جلوگیری از آسیب بیشتر به ستون فقرات است.
دلایل نیاز به عمل تزریق سیمان به مهره کمر
ورتبروپلاستی به‌عنوان یکی از روش‌های درمانی موثر در مواقعی که مهره‌ها به شدت آسیب دیده‌اند و درمان‌های غیرجراحی موثر نبوده‌اند، استفاده میشود. برخی از دلایل اصلی انجام این عمل عبارتند از:
پوکی استخوان: یکی از شایع‌ترین علل شکستگی‌های کمپرشن مهره‌ها، پوکی استخوان است. در این بیماری، استخوان‌ها ضعیف و شکننده می‌شوند و حتی فعالیت‌های عادی می‌توانند به شکستگی منجر شوند.
شکستگی‌های ناشی از تروما: در برخی از بیماران که به دلیل حوادث یا آسیب‌های شدید دچار شکستگی‌های کمپرشن مهره‌ها شده‌اند، تزریق سیمان در ستون فقرات می‌تواند به بهبود وضعیت آنها کمک کند.
تومورهای استخوانی: تومورهای استخوانی که ساختار استخوان را تضعیف می‌کنند نیز ممکن است نیاز به ورتبروپلاستی داشته باشند. این عمل می‌تواند از گسترش آسیب به مهره‌های مجاور جلوگیری کند.
مراحل انجام ورتبروپلاستی
عمل تزریق سیمان به مهره کمر معمولاً با استفاده از بی‌حسی موضعی انجام میشود و نیاز به برش‌های بزرگ ندارد. این عمل کم‌تهاجمی معمولاً زمان زیادی نمی‌برد و بیمار می‌تواند پس از مدت کوتاهی به فعالیت‌های روزمره خود بازگردد. مراحل ورتبروپلاستی به شرح زیر است:
آماده‌سازی بیمار: بیمار در وضعیت مناسبی روی تخت قرار می‌گیرد و ناحیه مورد نظر با استفاده از بی‌حسی موضعی آماده میشود. این مرحله باعث کاهش درد و ناراحتی در طول عمل میشود.
قرار دادن سوزن در مهره آسیب‌دیده: با استفاده از دستگاه تصویربرداری، جراح یک سوزن نازک را به دقت به سمت مهره آسیب‌دیده هدایت می‌کند. این مرحله از اهمیت زیادی برخوردار است، زیرا دقت در قرار دادن سوزن تضمین می‌کند که سیمان به‌درستی در مهره تزریق شود و به بافت‌های اطراف آسیب نرساند.
تزریق سیمان در ستون فقرات: پس از قرار دادن سوزن در محل مناسب، سیمان مخصوص استخوان با دقت از طریق سوزن به مهره تزریق میشود. سیمان به سرعت سفت میشود و ساختار مهره را تثبیت می‌کند. این مرحله اصلی عمل ورتبروپلاستی است و معمولاً در چند دقیقه به پایان می‌رسد.
مزایای ورتبروپلاستی
ورتبروپلاستی به دلیل تأثیرات مثبت و سریع خود در کاهش درد و تثبیت مهره‌های آسیب‌دیده، در درمان بیماران با مشکلات خاصی از جمله شکستگی‌های فشاری ستون فقرات بسیار مفید است. برخی از مزایای این عمل عبارتند از:
کاهش سریع درد: بسیاری از بیماران بلافاصله پس از تزریق سیمان در ستون فقرات، کاهش چشمگیری در درد احساس می‌کنند که به بهبود کیفیت زندگی آنها کمک می‌کند.
تثبیت مهره‌ها و جلوگیری از آسیب بیشتر: تزریق سیمان به مهره کمر، استحکام مهره‌ها را افزایش می‌دهد و از تغییر شکل یا آسیب بیشتر جلوگیری می‌کند.
بهبود وضعیت جسمانی: ورتبروپلاستی می‌تواند به بیمارانی که به دلیل درد و ضعف مهره‌ها نمی‌توانند به راحتی حرکت کنند، کمک کند تا به زندگی فعال و بدون درد بازگردند.
معایب و عوارض احتمالی ورتبروپلاستی
هرچند عمل تزریق سیمان به مهره کمر یک روش کم‌خطر و ایمن است، اما ممکن است عوارضی نیز به همراه داشته باشد. برخی از عوارض احتمالی ورتبروپلاستی عبارتند از:
خروج سیمان از مهره: یکی از عوارض احتمالی این عمل، خروج سیمان از مهره و ورود آن به بافت‌های اطراف است. این مشکل می‌تواند به اعصاب و سایر بافت‌ها آسیب برساند و باعث درد یا عوارض دیگر شود.
عفونت: مانند هر جراحی دیگری، احتمال عفونت در ناحیه تزریق وجود دارد. استفاده از تکنیک‌های دقیق و بهداشتی می‌تواند خطر عفونت را کاهش دهد.
عدم بهبود کامل درد: در برخی از بیماران، ممکن است ورتبروپلاستی به کاهش کامل درد منجر نشود و نیاز به درمان‌های تکمیلی باشد.
لخته شدن خون در وریدهای عمقی اندام تحتانی
دوره بهبودی پس از ورتبروپلاستی
دوره بهبودی پس از ورتبروپلاستی معمولاً کوتاه و بدون دردسر است. بیمار معمولاً پس از عمل می‌تواند بلافاصله به خانه بازگردد و نیاز به بستری طولانی ندارد.
در طول دوره بهبودی، ممکن است پزشک توصیه‌هایی از جمله پرهیز از فعالیت‌های سنگین و استفاده از داروهای ضد درد در صورت نیاز داشته باشد. انجام تمرینات تقویتی و فیزیوتراپی نیز می‌تواند به بهبود سریع‌تر بیمار کمک کند.
ورتبروپلاستی برای چه کسانی مناسب است؟
ورتبروپلاستی برای همه افراد مناسب نیست و این روش باید با دقت و بر اساس نیازهای خاص بیمار تجویز شود. به طور کلی، ورتبروپلاستی برای بیماران زیر مناسب است:
افراد مسن مبتلا به پوکی استخوان: بیمارانی که به دلیل پوکی استخوان با شکستگی‌های کمپرشن در مهره‌ها مواجه شده‌اند و درد شدیدی دارند، می‌توانند از این روش بهره‌مند شوند.
بیمارانی با تومورهای استخوانی: در بیمارانی که به دلیل تومورهای استخوانی دچار شکستگی مهره‌ها شده‌اند، تزریق سیمان در ستون فقرات می‌تواند به کاهش درد و تثبیت مهره‌ها کمک کند.
بیمارانی که درد شدید دارند و به روش‌های غیرجراحی پاسخ نمی‌دهند: ورتبروپلاستی به‌طور خاص برای بیمارانی که از درد شدید رنج می‌برند و روش‌های درمانی دیگر نتایج مطلوبی نداشته‌اند، مناسب است.
تفاوت ورتبروپلاستی و کیفوپلاستی
ورتبروپلاستی و کیفوپلاستی هر دو روش‌های کم‌تهاجمی برای تثبیت مهره‌های آسیب‌دیده هستند، اما تفاوت‌هایی نیز بین این دو وجود دارد.
در ورتبروپلاستی، سیمان مستقیماً به مهره تزریق میشود و تغییرات ساختاری در مهره ایجاد نمیشود. اما در کیفوپلاستی، یک بالون کوچک درون مهره باد میشود تا ارتفاع مهره بازگردانده شود، سپس فضای ایجاد شده با سیمان پر میشود. کیفوپلاستی برای بیمارانی که نیاز به بازگرداندن ارتفاع مهره دارند، مناسب‌تر است.
به عبارت دیگر در ورتبروپلاستی هیچ کوششی در جهت تصحیح تغییر شکل مهره که بر اثر شکستگی ایجاد شده نمیشود و تنها سعی میشود وضعیت بوجود آمده تثبیت و محکم شود.
بنابراین در ورتبروپلاستی برعکس کایفوپلاستی تغییر شکل ستون مهره و قوسی که در ستون فقرات بر اثر تغییر شکل مهره ایجاد شده درمان نمیشود. همچنین ورتبروپلاستی مانع از ایجاد شکستگی های مجدد در آینده نمیگردد.
هدف اصلی از انجام ورتبروپلاستی اینست که مهره ای را که بر اثر شکستگی ضعیف شده با تزریق سیمان قوی کرده و به آن استحکام دهد و همین کار موجب از بین رفتن درد ناشی از شکستگی شود.