اسپاسم و گرفتگی عضلات ساق چیست

اسپاسم و گرفتگی عضلات ساق پدیده شایعی است. این وضعیت موجب احساس درد شدیدی در پشت ساق میشود که با اتقباض شدید عضله و سفتی آن همراه است

علت اسپاسم و گرفتگی عضلات ساق به درستی شناخته شده نیست ولی بعضی از داروها و بعضی بیماری ها میتوانند بروز آن را تسهیل کنند. نرمش های کششی عضلات پشت ساق در بسیاری اوقات میتوانند از کرامپ عضلات ساق پیشگیری کنند.

اسپاسم و گرفتگی عضلات ساق چگونه ایجاد میشود

اسپاسم عضلانی ساق دردی است که در عضلات پشت ساق و بر اثر انقباض و گرفتگی شدید آنها ایجاد میشود. در این پدیده گاهی عضلات کوچک کف پا هم دچار اسپاسم دردناک میشوند. درد گرفتگی یا کرامپ های عضلانی معمولا چند دقیقه طول میکشد. البته گاهی چند ثانیه بوده و در مواردی هم تا ده دقیقه ممکن است ادامه یابد.

شدت درد متغیر است ولی بعد از رفع اسپاسم، عضلات تا ۲۴ ساعت حساس باقی میمانند یعنی در صورت فشار دادن آنها با دست درد میگیرند. اسپاسم و گرفتگی عضلات ساق معمولا در موقع استراحت بخصوص در شبها و موقع خواب بروز میکند به همین دلیل گاهی به آن کرامپ شبانه هم میگویند.

گرفتگی و اسپاسم عضلات ساق در چه کسانی ایجاد میشود

اسپاسم عضلات ساق در هر کسی ممکن است بصورت گاهگاهی ایجاد شود ولی در بعضی افراد بیش از دیگران قابل مشاهده است.

این مشکل در افراد مسن بیشتر دیده میشود بطوریکه یک سوم افراد بالای ۶۰ سال و نیمی از افراد بالای ۸۰ سال بطور مکرر دچار آن میگردند. حدود نیمی از افرادی که کرامپ ساق دارند حداقل سه بار در هفته به آن مبتلا میشوند و در بعضی افراد بروز آن روزانه است.

علت و درمان گرفتگی عضلات ساق چیست

در غالب اوقات علت این مشكل نامشخص است. یك تئوری در این زمینه اینست كه اسپاسم عضلات موقعی ایجاد میشود كه یك عضله در كوتاه ترین طول خود قرار گرفته و تحریك میشود تا باز با انقباض خود كوتاه تر شود. در این حال عضله دچار اسپاسم دردناك میشود.

در مواردی هم علت گرفتگی عضلات ساق مشخص است. مهمترین این علل عبارتند از

درمان اسپاسم و گرفتگی عضلات ساق چیست

در زمان حمله، درد و اسپاسم معمولا با كشش و ماساژ مرتفع میشود. درد و حساسیت 24 ساعته بعد از كرامپ را میتوان با مصرف استامینوفن كاهش داد.

در صورتی كه اسپاسم و كرامپ بصورت مكرر ادامه یافته و تكرار شود دوری از مشكلاتی كه در بالا ذكر شد میتواند احتمال بروز آن را كاهش دهد. انجام مداوم نرمش های كششی عضلات پشت ساق سه بار در روز هم ممكن است بتواند از شدت و یا تعداد حملات بكاهد.

برای انجام كشش عضلات پشت ساق به فاصله 90-60 سانتیمتر دور از یك دیوار و به طرف آن بایستید. در حالی كه كف پاها و پاشنه پاهای خود را بر روی زمین ثابت نگه داشته اید به طرف دیوار خم شوید بطوریكه در عضلات پشت ساق خود احساس كشش كنید.

این حالت را تا وقتی میتوانید حفظ كرده و سپس مجدد به حالت ایستاده و قائم برگردید. این حركت را روزی سه بار و هر بار چند مرتبه تكرار كنید. این نرمش ها برای اثر كردن نیاز به 4-2 هفته زمان دارند و در این مدت باید نرمش ها را بطور مداوم انجام داد.

در كسانی كه گرفتگی و اسپاسم عضلانی شبانه دارند ممكن است استفاده از بریس مفید باشد. این بریس ها مچ پا را در وضعیتی نگه میدارند كه كف پا عمود بر ساق قرار میگیرد.

اگر هیچكدام از روش های فوق موثر واقع نشدند استفاده از یك قرص كینین قبل از خواب ممكن است شدت و یا تكرر حملات كرامپ شبانه را كاهش دهد. این دارو ممكن است عوارض خطرناكی داشته باشد و باید به توسط پزشك تجویز شود.

از داروهایی مانند دیلتیازم، وراپامیل، منیزیم، ویتامین ب، naftidrofuryl و orphenadrine هم در درمان كرامپ عضلانی ساق استفاده شده است.