درد مفصل یا آرترالژی Arthralgia به علل بسیار گوناگونی ایجاد میشود. بسیاری از عواملی که میتوانند موجب آسیب، التهاب یا اختلال در کارکرد عناصر تشکیل دهنده مفصل شوند میتوانند موجب درد آن گردند.
مفصل از قرار گرفتن دو استخوان در کنار هم ایجاد میشود. محلی که دو استخوان مفصل به هم نزدیک میشوند از غضروف پوشیده شده است.
اطراف مفصل به توسط یک کیسه بافتی به نام کپسول مفصلی پوشیده شده و سطح داخلی این کپسول مفصلی لایه سینوویال قرار دارد.
استخوان های دو طرف مفصل به توسط نوارهای محکم بافتی به نام رباط یا لیگامان به هم متصل میشود. تاندون های عضلات اطراف مفصل به استخوان ها متصل میشوند.
کیسه های نازک بافتی به نام بورس در اطراف مفصل وجود دارند. آسیب یا بیماری در هرکدام از این ساختمان ها میتواند موجب بروز درد مفصل شود.
علل درد مفصل
مهمترین علل درد مفصل عبارتند از :
آرتریت : التهاب مفصل یا آرتریت میتواند به علت بیماری های خود ایمنی و ایجاد روماتیسم ( مانند روماتیسم مفصلی، اسپوندیلیت انکیلوزان، لوپوس) ، به علت عفونت مفصل و یا به علت استئوآرتریت یا آرتروز ایجاد شده و موجب درد مفصل شود.
بیماری های متابولیک مانند نقرس هم میتوانند موجب التهاب و درد مفصل شوند. در آرتریت، مفصل دردناک و متورم شده و دچار خشکی و محدودیت حرکت و در مواردی، تغییر شکل میشود.
بورسیت : التهاب بورس های اطراف مفاصل میتواند موجب بورسیت شود. این التهاب دردی را ایجاد میکند که در مفصل احساس میشود.
تاندنیت : التهاب تاندون یا زردپی های اطراف مفاصل که به آن تاندنیت Tendinitis هم میگویند موجب بروز دردی میشود که به علت نزدیکی آن به مفصل در بسیاری اوقات در خود مفصل احساس میشود. پس تاندنیت میتواند از علل درد مفصل باشد.
کشیدگی رباط : رباط یا لیگامان های اطراف مفاصل میتوانند به علت دررفتگی های مفصلی و یا قرار گرفتن مفاصل در وضعیت های نامناسب دچار کشیدگی شوند و این کشیدگی میتواند دردی را ایجاد کند که در خود مفصل احساس میشود.
مشکلات بیومکانیک مفصل : اشکالاتی در شکل مفصل و یا اشکال در کارکرد رباط های صلیبی، منیسک، رباط ها و عضلات اطراف مفصل، کندرومالاسی کشکک و بسیاری عوامل دیگر میتوانند موجب درد مفصل شوند.
درمان درد مفصل
درمان درد های مفصل بسته به علت تشکیل دهنده آن متفاوت است. درمان مناسب هر درد مفصلی تنها پس از تشخیص دقیق علت بوجود آورنده آن میسر است.
با این حال اقدامات مشترکی وجود دارد که میتوان آنها را برای اغلب دردهای مفصل در مراحل ابتدایی انجام داد.
البته واضح است که در موارد شدید بودن درد و یا عدم پاسخ به اقدامات اولیه باید به پزشک مراجعه کرد. مهمترین اقدامات ذکر شده عبارتند از
♦ کاهش سطح فعالیت های بدنی : با کم کردن فعالیت های شدید بدنی و ورزشی معمولا شدت درد مفصل کاهش میابد
♦ استفاده از گرما یا سرما : سرد و یا گرم کردن موضع درد معمولا میتواند شدت درد مفصل را کم کند
♦ بریس : استفاده از بریس موجب محدود شدن حرکات مفصل شده و ممکن است بتواند شدت درد را کاهش دهد
♦ داروی ضد التهاب : استفاده از داروهای ضد التهاب معمولا میتواند شدت درد مفصل را کاهش دهد