تعداد استخوان های دست و پای همه انسان ها مساوی و به یک اندازه نیست و بعضی افراد یک یا چند استخوانچه اضافه دارند. این استخوانچه های اضافه در غالب اوقات هیچ مشکلی برای فرد ایجاد نمیکنند ولی گاهی اوقات میتوانند سبب بروز مشکلاتی منجمله درد شوند.
در کف پای بعضی اقراد در کنار استخوان ناویکولر ممکن است یک استخوان دیگر وجود داشته باشد که به آن ناویکولر فرعی میگویند.
آناتومی کاربردی
در کف پای انسان استخوان های زیادی وجود دارد. در قسمتی از کف پا که به آن میدفوت یا پای میانی میگویند (که تقریبا در وسط پا است) استخوانی به نام ناویکولر Navicular bone یا استخوان ناوی وجود دارد.
استخوان ناویکولر محل اتصال یکی از تاندون های مهم پا به نام تاندون تیبیالیس خلفی Posterior tibialis tendon است. فعالیت این تاندون موجب چرخش کف پا به داخل میشود. این تاندون همچنین موجب برقراری و حفظ قوس کف پا میشود.
گاهی اوقات در کنار استخوان ناویکولر یک استخوان کوچکتر قرار گرفته که به آن استخوان ناویکولر فرعی Accessory navicular bone میگویند. این استخوان اضافه در بدو تولد وجود داشته و تا آخر عمر در کنار استخوان ناویکولر اصلی باقی میماند.
در این موارد تاندون تیبیالیس خلفی بجای چسبیدن به استخوان ناویکولر به استخوان ناویکولر فرعی میچسبد. وجود استخوان ناویکولر فرعی در زنان شایعتر از مردان است.
علت مشکلات استخوان ناویکولر فرعی چیست
صرف وجود استخوان ناویکولر فرعی موجب بروز مشکل برای فرد نمیشود ولی گاهی اوقات این استخوان بیش ار حد بزرگ میشود و یا بر اثر ضربه اتصال بین آن و استخوان ناویکولر اصلی پاره میشود. در این موارد ممکن است مشکلاتی برای فرد بوجود آید.
وقتی استخوان ناویکولر فرعی بیش از حد بزرگ میشود میتواند به سمت داخلی کفش ساییده شده و مشکلاتی را برای فرد ایجاد کند. جدا شدن دو استخوان ناویکولر اصلی و فرعی بر اثر ضربه میتواند موجب بروز درد شود.
به علت اتصال تاندون تیبیالیس خلفی به استخوان ناویکولر فرعی کشش تاندون میتواند دو استخوان را از هم دور نگه داشته و مانع اتصال مجدد آنها شده و موجب ازمان درد شود.
علائم ناویکولر فرعی چیست
این درد میتواند در حین راه رفتن شدیدتر شود. همچنین ممکن است فشار مستقیم با انگشت دقیقا بر روی محل قرار گیری این استخوان موجب افزایش شدت درد شود.
احتمال صاف بودن کف پا در فردی که استخوان ناویکولر فرعی دارد بیشتر است و بسیاری از افرادی که صافی کف پا بخصوص از نوع قابل انعطاف دارند این استخوان اضافه را هم در کنار استخوان ناویکولر اصلی خود دارند.
مشکلات مربوط به استخوان ناویکولر فرعی معمولا در دختران بخصوص در سنین نوجوانی شایعتر است.
تشخیص ناویکولر فرعی معمولا با توجه به مشکلات بیمار و معاینه پزشک و تهیه رادیوگرافی ساده از کف پا و دیدن استخوان است.
درمان مشکلات ناشی از استخوان ناویکولر فرعی
درمان مشکلات ناشی از یک استخوان ناویکولر فرعی معمولا با استفاده از روش های غیر جراحی است.
وقتی بعد از یک ضربه به پا این استخوان دردناک میشود درمان معمولا بصورت گچ گیری پا و استفاده از داروهای ضد التهابی است.
بعد از گذشت حدود یک ماه گچ بیمار خارج شده و سپس به بیمار توصیه میشود در دراز مدت از کفی هایی در داخل کفش استفاده شود که موجب قوس دار شدن داخل کفش شود. بدین ترتیب زیر استخوان ناویکولر فرعی به توسط یک پد حمایت شده و فشار کمتری در حین راه رفتن به آن وارد میشود.
در صورتیکه اقدامات فوق نتواند درد بیمار را مرتفع کند اقدام جراحی بصورت خارج کردن استخوان ناویکولر فرعی از پا انجام میشود. در این عمل جراحی تاندون تیبیالیس خلفی به استخوان ناویکولر اصلی متصل میشود.