شکستگی قسمت های بالایی استخوان بازو بطور شایعی در زنان مسن دیده میشود. در این افراد ناحیه سر و گردن استخوان بازو دچار پوکی و کاهش تراکم استخوانی شده و بدنبال زمین خوردن به راحتی شکسته میشود.
قطعات شکستگی ممکن است با جابجایی کم باشند و یا ممکن است زیاد جابجا شده باشند. خط شکستگی ممکن است یکی بوده که در آن سر استخوان بازو از تنه جدا میشود و یا ممکن است چند خط شکستگی ایجاد شود و ناحیه بالایی استخوان بازو به چند قطعه تبدیل شود.
انواع شکستگی های گردن استخوان بازو
شکستگی گردن استخوان بازو ممکن است به صورت های زیر دیده شود :
• گاهی اوقات بخصوص در افراد مسن ممکن است قطعات شکسته شده در هم فرو روند. به این نوع شکستگی ها ایمپکتد Impacted fracture یا در هم فرو رفته میگویند. و گاهی اوقات بخصوص در جوانترها این قطعات کاملا از یکدیگر جدا میشوند.
• گاهی اوقات ممکن است شکستگی گردن استخوان بازو همراه با دررفتگی سر استخوان بازو از درون حفره گلنوئید (دررفتگی مفصل شانه) باشد. به این نوع آسیب ها شکستگی- دررفتگی شانه میگویند.
گاهی اوقات تشخیص دررفتگی همراه با شکستگی مشکل است و در صورتیکه فقط شکستگی دیده شود و دررفتگی همراه تشخیص داده نشود درمان بیمار با عوارض زیادی همراه خواهد شد.
• خط شکستگی ممکن است یکی باشد و در این حالت استخوان بازو به دو قطعه تبدیل میشود. یکی سر استخوان و دیگر تنه استوان بازو ولی گاهی اوقات خط شکستگی بیش از یکی است و در این حال ممکن است قسمت بالایی استخوان بازو به سه یا چهار قطعه تبدیل شود.
تشخیص شکستگی گردن استخوان بازو
مهمترین علامت این شکستگی درد در ناحیه بالای استخوان بازو و ناحیه شانه است. فشار دادن این محل با دست موجب تشدید درد میشود. حرکت شانه هم میتواند شدت درد را بیشتر کند.
گاهی اوقات و بخصوص در مواقعی که قطعات شکسته شده در هم فرو میروند، بیمار ممکن است درد زیادی را احساس نکرده و حتی بتواند شانه خود را حرکت دهد. در این شکستگی معمولا شانه متورم میشود.
علامت دیگر این شکستگی ایجاد خونمردگی در ناحیه شانه و بازو است که معمولا بعد از گذشت چند روز از شکستگی دیده میشود.
در چند روز بعد از شکستگی وسعت این خونمردگی بتدریج بیشتر شده و به طرف پایین بازو و حتی آرنج کشیده میشود.
بیماران معمولا از دیدن وسعت خونمردگی پوستی وحشت زده میشوند ولی باید به آنها اطمینان داد که این خونمردگی پوستی نتیجه طبیعی شکستگی است و بعد از مدتی به توسط خود بدن جذب میشود.
رادیوگرافی ساده میتواند شکستگی را مشخص کند. گاهی اوقات برای مشخص شدن تعداد قطعات شکسته شده و یا میزان و جهت جابجایی قطعات از سی تی اسکن استفاده میشود.
درمان شکستگی گردن استخوان بازو
همان طور که گفته شد این نوع شکستگی بیشتر در افراد مسن ایجاد میشود. شانه این افراد تحمل زیادی به بیحرکتی ندارد به این معنی که بعد از مدت کوتاهی بیحرکتی بسرعت دچار خشکی میشود.
پس اساس درمان شکستگی های گردن استخوان بازو اینست که هر چه زودتر حرکات شانه شروع شوند. درمان این نوع شکستگی گاهی اوقات نیاز به عمل جراحی ندارد و گاهی اوقات درمان نیازمند جراحی است.
شکستگی گردن استخوان بازو در بیش از نیمی از موارد بدون جابجایی است. در این موارد درمان غیر جراحی انجام میشود.
در مواردی که قطعات شکسته شده جابجایی دارند اگر این قطعات بیش از یک سانتیمتر جابجا شده باشند یا بیش از ۴۵ درجه زاویه دار شوند درمان نیازمند عمل جراحی است.
درمان غیر جراحی شکستگی گردن استخوان بازو
در مواردی که قطعات شکسته شده در هم فرو رفته اند و حرکت شانه بیمار درد زیادی ندارد باید هر چه زودتر حرکات شانه را شروع کرد. در این بیماران دست بیمار به توسط بانداز ولپو به گردن آویزان میشود و روزی چند مرتبه حرکات شانه انجام میشود تا از خشک شدن مفصل جلوگیری شود.
در مواردی که شکستگی ها در هم فرو رفته نیستند اندام فوقانی بیمار به توسط بانداژ ولپو به گردن آویزان و به تنه بسته میشود.
پس از ۳-۲ هفته که درد بیمار از بین رفت و قطعات شکسته شده تا حدودی به یکدیگر چسبیدند حرکات شانه بیمار تحت نظر پزشک یا یک فیزیوتراپ شروع میشود.
درمان جراحی شکستگی گردن استخوان بازو
در این روش پزشک ارتوپد پس از کنار زدن پوست و عضلات قطعات شکسته شده را در کنار یکدیگر قرار داده و آنها را به توسط پیچ و پلاک به یکدیگر فیکس میکند.
در افراد مسن و در مواردی که قطعات شکسته شده زیاد و با جابجایی زیاد باشند یکی از روش های جراحی، خارج کردن سر و گردن استخوان بازو و جایگزین کردن آن با یک مفصل مصنوعی است.
عوارض شکستگی های گردن استخوان بازو
مهمترین عوارض این شکستگی عبارتند از
خشکی مفصل
به علت نزدیک بودن محل شکستگی به مفصل شانه احتمال ایجاد محدودیت حرکتی در این مفصل زیاد است. بخصوص در مواردی که اندام فوقانی به علت درد ناشی از شکستگی مدت زیادی بیحرکت میماند احتمال خشک شدن مفصل بسیار بالا است.
آسیب به شریان
در موارد ضربه شدید به اندام و یا به علت جابجا شدن قطعات شکسته شده ممکن است به شریان بازویی آسیب وارد شود. احتمال این آسیب بخصوص اگر شکستگی همراه با دررفتگی مفصل شانه باشد بیشتر میشود.
آسیب عصبی
گاهی اوقات شکستگی گردن استخوان بازو میتواند موجب آسیب عصب آگزیلری Axillary nerve شود. شیوع این عارضه بالای ۵۰ درصد است.
علائم این آسیب عصبی بصورت فلج شدن عضله دلتوئید (و متعاقب آن عدم توانایی در بالا آوردن اندام فوقانی) و کاهش حس لمس در سطح بیرونی پوست شانه است. اکثر این آسیب های عصبی بعد از چند ماه بطور خود بخود بهبود میابند.